ابزارهاي مالي اسلامي مي‌توانند نقش بزرگي در رشد و توسعه بانكداري و بازار سرمايه اسلامي و سهم به‌سزايي در رسيدن به اهداف والايي كه شريعت مقدس اسلامي براي حوزه اقتصادي و معيشتي جوامع اسلامي در نظر گرفته ايفا كنند و به صورت محسوس مي‌توانند كاركردهاي ذيل را داشته باشند:

1. بهترين شيوه تأمين سرمايه پروژه‌ها و فعاليت‌هاي اقتصادي بزرگ است كه خارج از توان مالي يك فرد يا يك شركت خصوصي و حتي يك دولت است؛

2. راهكار بسيار خوبي براي سرمايه‌گذاراني است كه در پي سرمايه‌گذاري مازاد منابع مالي خويش هستند و در عين حال مايلند منابع خود را در صورت نياز، به آساني باز پس گيرند. زيرا به طور طبيعي چنين اوراقي، بازارهاي ثانوي براي دادوستد دارند و هر زمان كه سرمايه‌گذار (صاحب اوراق بهادار) به همه اموال سرمايه‌گذاري خود يا بخشي از آن نياز داشت، مي‌تواند به فروش تمام يا قسمتي از آنها اقدام كند و بهاي آن را شامل اصل و سود در صورتي كه طرح سود داشته باشد، به دست آورد؛

3. شيوه بسيار خوبي براي مديريت نقدينگي است، بانك ها و مؤسسه هاي مالي اسلامي مي‌توانند با ياري گرفتن از آن، نقدينگي خود را مديريت كنند، به اين صورت كه اگر نقدينگي مازادي داشته باشند به خريد اوراق، و چنان كه نياز به نقدينگي داشتند، به فروش آنها در بازارهاي ثانوي اقدام مي كنند، و از اين راه كسري يا مازاد منابع نقدي خود را مديريت مي‌كنند؛

4. ابزار بسيار مناسبي براي مديريت ريسك و نااطميناني است، فعالان اقتصادي در مسير سرمايه‌گذاري با انواعي از موقعيت‌هاي بازده و ريسك مواجه هستند تنوع ابزارهاي مالي اسلامي از جهت بازده و ريسك به آنان اين امكان را مي‌دهد تا متناسب با شرايط سرمايه‌گذاري و متناسب با سليقه‌هاي سرمايه‌گذاران مالي اقدام به انتشار اوراق بهادار كرده و ريسك خود را مديريت كنند، كما اينكه خيلي از موسسه هاي پولي و مالي با انتخاب تركيبي از ابزارهاي مالي اسلامي می‌توانند پرتفوي مطلوب خود از جهت بازده و ريسك انتخاب كنند.

5. وسيله بسيار مناسبي براي توزيع عادلانه ثروت‌ها و درآمدهاست، سرمايه‌گذاري از طريق اين ابزارها موجب مي‌شود ثروت و درآمد در گسترده وسيعتري و بدون آنكه فقط در اختيار شمار معدودي از ثروتمندان باشد، جريان يابد و اين از جمله بزرگترين اهدافي است كه اقتصاد اسلامي همواره در پي آن است. سامان دادن پروژه‌هاي بزرگ كه به طور متعارف همراه با ارزش افزوده و سود بالايي است، از راه انتشار اوراق بهادار اسلامي به ويژه مانند اوراق مشاركت واقعي باعث مي شود سود حاصل از پروژه در اختيار بخش وسيعي از افراد جامعه قرار گيرد، چرا كه در اين روش تمام افراد، هر كس به اندازه توان مالي كه دارد در اجراي پروژه مشاركت مي‌كند.