یکی دیگر از ارکان اوراق بهادار اسلامی بازارگردان است. بازارگردان، کارگزار معامله‌گر يا شرکت تامين سرمايه‌اي است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزايش نقدشوندگي و تنظيم عرضه و تقاضاي اوراق و تحديد دامنه نوسان قيمت آن، به داد و ستد آن اوراق مي‌پردازد. بازارگردان اوراق اجاره توسط باني معرفي و در صورت كفايت سرمايه با تأييد سازمان انتخاب مي‌گردد.(ماده 9 دستورالعمل انتشار اوراق اجاره)

يكي از وظايف بازارسازان يا بازارگردانان متخصص بورس حفظ بازارِ روان و منظم است. به همين دليل هر وقت كه تعادل سهام‌هاي تخصيص داده شده به آن‌ها به هم بخورد آن‌ها وارد عمل شده و با خريد و فروش سهام به حساب خود به تعديل عرضه و تقاضا كمك مي‌كنند. به همين دليل آن‌ها بايد سرمايه كافي داشته باشند. در واقع بازارگردانان همزمان نقش خريدار و فروشنده اوراق بهادار را بر عهده دارند.

بازارگرداني در دو مفهوم مطرح است. در يك معني، بازارگرداني يعني مديريت بازار كه شامل برنامه‌ريزي، اجرا و كنترل امور گوناگون بازار و ابعاد مختلف بازاريابي است. در معني ديگر بازارگرداني به معني واسطه شدن در معاملات و خريد كالايي به نام خود و فروش آن است. آنچه مورد نظر ما در اين بحث است معني دوم بازارگرداني است.

بازارگردان نهادي است كه در روان نمودن بازار ثانويه اوراق بهادار نقش دارد و زماني كه بازار اوراق بهادار با كسادي روبه‌رو گردد اين نهاد با خريد و فروش سهام به رواني بازار كمك مي‌كند. بازارگردان موظف است تا در مواقعی که دارنده اوراق به نقدينگي نياز دارد و خواهان فروش اوراق خویش در بازار ثانویه است اما به دلیل رکود بازار خریدار مناسبی برای اوراق نمی یابد اوراق را از دارنده خریداری نماید. بازارگردان به تبادل اوراق اشتغال دارد. از یک سو اوراق را خریداری و از سوی دیگر به فروش آن ها مبادرت می ورزد. از اين رو به لحاظ حقوقي بازارگردان مانند هر خريدار ديگر اوراق عمل مي‌نمايد و تفاوت اين نهاد با خريدار عادي اوراق در اين است كه بازارگردان موظف به خريد اوراق در وضع كسادي بازار اوراق بهادار است.

نظر به ضرورت بازارگردانی اوراق اجاره قبل از سررسید نهایی، قراردادی میان نهاد واسط و بازارگردان منعقد می‌گردد.عمل بازارگردان در اوراق اجاره بسته به اينكه دارايي كه اوراق مذکور براي خريد آن صادر شده باشند منقول يا غيرمنقول باشد، تجاری یا غیر تجاری محسوب مي‌شود. با اين توضيح كه اگر دارايي مذكور منقول باشد به واسطه اینکه خريد و فروش اوراق به منزله انتقال دارايي مشاع از فردي به فرد ديگر است، عمل بازارگردان مطابق بند يك ماده 2 قانون تجارت كه مقرر مي‌دارد: «خريد يا تحصيل هر نوع مال منقول به قصد فروش يا اجاره ...» تجاري تلقي مي‌شود و بازارگردان نيز تاجر خواهد بود. اما اگر دارایی پایه انتشار ارواق اجاره غيرمنقول باشد و مورد دادوستد قرار گيرد انتقال اموال غيرمنقول تلقي شده و مطابق ماده4 قانون تجارت به هيچ وجه تجاري تلقي نخواهد شد.

در قرارداد نمونه‌اي كه پيرامون بازارگرداني طراحي شده است بازارگردان موظف است وجه التزام تأخیر در تأمین منابع نهاد واسط را به موجب ضمانت‌نامه بانكي نزد نهاد واسط به وديعه بگذارد. اين امر از آن روست كه بازارگردان به منظور خريد اوراق بايد مبالغي در اختيار داشته باشد و به موقع اين مبالغ را به فروشنده سهام يا اوراق بهادار بپردازد. براي تاخير در اين پرداخت قانونگذار معين نموده تا وجه التزامي از بازارگردان گرفته شود تا در صورت ندادن وجوه و يا تاخير در پرداخت مبالغ مربوط به اوراق بهادار از محل وجه التزام مذكور، خسارات تامين گردد.

ماهيت حقوقي قرارداد بازارگرداني در اوراق بهادار به نوعي «تعهد خريد» است. اين قرارداد از نوع قراردادهاي ذيل موضوع ماده 10 قانون مدني و لازم الاجراست. تعهد بازارگردان اين است كه متعهد مي‌شود در صورتي كه اوراق بهادار در بازار ثانوي به فروش نرسيد اوراق مذكور را خريداري نموده و سپس آن را به نام خويش به فروش رساند.