مدیر عامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه خبر داد: موافقت اصولی تامین مالی شرکت تجارت کوشش سپاهان (سهامی خاص) به مبلغ 768 میلیارد ریال از طریق انتشار صکوک استصناع(سفارش ساخت) در بازار سرمایه صادر شد.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، غلامرضا ابوترابی افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار، موافقت اصولی عرضه عمومی صکوک سفارش ساخت شرکت تجارت کوشش سپاهان (سهامی خاص) را به ارزش 768 میلیارد ریال جهت تامین مالی ساخت 300 واگن باری صادر نمود.

وی اظهار داشت: این اوراق 4 ساله، با نرخ سود 16 درصد و به صورت با نام به روش حراج از طریق شرکت فرابورس ایران عرضه خواهد شد و ناشر این اوراق شرکت واسط مالی دی سوم(با مسئولیت محدود) می‌باشد.

ابوترابی در خصوص دیگر ارکان انتشار این اوراق توضیح داد: ضامن این اوراق، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران است. شرکت تامین سرمایه بانک مسکن(سهامی خاص) نیز مسئولیت بازار گردانی و تعهد پذیره نویسی این اوراق را بر عهده دارد و عامل پرداخت نیز همانند دیگر انتشارهای صکوک، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه می باشد.

وی با اشاره به تجربه قبلی انتشار صکوک استصناع در بازار سرمایه خاطر نشان کرد: پیش از این، شرکت صنعتی و معدنی توسعه ملی(سهامی خاص) در سال 94 جهت ساخت کارخانه کنستانتره و گندله، صکوک استصناع به ارزش 1,629 میلیارد ریال با نرخ 23 درصد در بازار سرمایه منتشر نموده بود که این اوراق در سال آینده سررسید خواهد شد.

در آذرماه 1396، ارزش بازار سهام در بورس تهران و فرابورس ایران به مقدار 5.042.068 میلیارد ریال رسید که نسبت به ماه قبل 6.96 درصد افزایش داشته است. شاخص های کل بورس تهران و فرابورس ایران در پایان آذرماه 96 به ترتیب برابر 95.509 و 1082 واحد هستند که به ترتیب 7.6 و 6.9 درصد تغییر را نسبت به ماه قبل نشان می دهند.

حجم معاملات در بازار اول بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات آذر ماه 96 با افزایش 31.15 درصدی همراه بوده است. این در حالی است که در پایان این ماه حجم معاملات در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران نیز با 43.45 درصد افزایش نسبت به ماه قبل به 9.812.501 هزار سهم رسیده است.

ارزش معاملات اشخاص حقوقی از کل ارزش معاملات انجام‌شده در آذر ماه 96، با 12.8 درصد افزایش نسبت به آبان ماه 96 به 77.644 میلیارد ریال رسید. این در حالی است که ارزش معاملات اشخاص حقیقی در پایان این ماه 19.7 درصد رشد داشته است.

نسبت حجم معاملات برخط از کل حجم معاملات انجام شده در بورس تهران و فرابورس ایران، با 4 درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 34.96 درصد افزایش یافته است.

در آذر‌ماه 1396، اسناد خزانه اسلامي960922، به ارزش 21.547 میلیارد ریال سررسید شد. مانده اوراق بدهی منتشره در پایان آذر‌ماه 96 به 375.683 میلیارد ریال رسید.

قیمت نفت خام پس از افزایش 7.8 درصدی قیمت در پایان آبان ماه 96 و رسیدن به قیمت 60.49 دلار در هر بشکه، در پایان آذر ماه 96 نیز با رشد قیمتی 2.76 درصدی به قیمت 62.16 دلار در هر بشکه رسید.

گزارش آماری بازار سرمایه-آذر ماه 1396

در آذرماه 1396، ارزش بازار سهام در بورس تهران و فرابورس ایران به مقدار 5.042.068 میلیارد ریال رسید که نسبت به ماه قبل 6.96 درصد افزایش داشته است. شاخص های کل بورس تهران و فرابورس ایران در پایان آذرماه 96 به ترتیب برابر 95.509 و 1082 واحد هستند که به ترتیب 7.6 و 6.9 درصد تغییر را نسبت به ماه قبل نشان می دهند.

حجم معاملات در بازار اول بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات آذر ماه 96 با افزایش 31.15 درصدی همراه بوده است. این در حالی است که در پایان این ماه حجم معاملات در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران نیز با 43.45 درصد افزایش نسبت به ماه قبل به 9.812.501 هزار سهم رسیده است.

ارزش معاملات اشخاص حقوقی از کل ارزش معاملات انجام‌شده در آذر ماه 96، با 12.8 درصد افزایش نسبت به آبان ماه 96 به 77.644 میلیارد ریال رسید. این در حالی است که ارزش معاملات اشخاص حقیقی در پایان این ماه 19.7 درصد رشد داشته است.

نسبت حجم معاملات برخط از کل حجم معاملات انجام شده در بورس تهران و فرابورس ایران، با 4 درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 34.96 درصد افزایش یافته است.

در آذر‌ماه 1396، اسناد خزانه اسلامي960922، به ارزش 21.547 میلیارد ریال سررسید شد. مانده اوراق بدهی منتشره در پایان آذر‌ماه 96 به 375.683 میلیارد ریال رسید.

قیمت نفت خام پس از افزایش 7.8 درصدی قیمت در پایان آبان ماه 96 و رسیدن به قیمت 60.49 دلار در هر بشکه، در پایان آذر ماه 96 نیز با رشد قیمتی 2.76 درصدی به قیمت 62.16 دلار در هر بشکه رسید.

هدف از ایجاد فرآیند غربالگری شناسایی عناصر غیرمجاز شرعی و آگاهی دادن به سرمایه‎گذاران در مورد چگونگی سرمایه‎گذاری و کسب سود و نیز افزایش ثروت از طریق راه‎های مجاز است. در این گزارش رویکردهای مختلف غربالگری که توسط نهادهای مختلف مالی اسلامی ابداع شده است، تبیین می‎شود.

انتشار ارزی اوراق از دیرباز در بازار سرمایۀ کشور، به جهت جذب سرمایه‌گذار خارجی یا پوشش ریسک، مطرح بوده و هست. اما تاکنون، اینکه از چه مدل‌هایی می‌توان برای انتشار ارزی اوراق بهره جست مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. این گزارش به شیوه‌های انتشار ارزی انواع اوراق، به‌صورت شماتیک پرداخته و اوراق سلف ارز برای مدیریت سیاست‌های ارزی را معرفی نموده است.

برای بررسی بیت‌کوین از منظر فقه باید آن را در دو سطح شخصی و حکومتی مورد تحلیل قرار داد. آنچه در زمینه صحت شرعی بیت‌کوین بیشتر مورد اهمیت است،‌ جنبه‌های فقه حکومتی از جمله قواعد فقهی لاضرر، اختلال نظام، اتلاف، عدالت است که باید آن‌ها را در مورد بیت‌کوین مورد تآمل قرار داد.

پس از گذشت 7 سال از تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید تاکنون بیش از 157 هزار میلیارد ریال انواع صکوک در بازار سرمایه منتشر شده است.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، غلامرضا ابوترابی گفت: از سال 1389 تا پایان آذر ماه سال جاری 47 مورد انواع صکوک به ارزش بیش از 157 هزار میلیارد ریال در بازار سرمایه منتشر شده است که 17 مورد آن مجموعاً به ارزش 13 هزار میلیارد ریال سررسید شده و مبلغ اقساط و اصل این اوراق در مواعد مقرر پرداخت گردیده است.

مدیر عامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه توضیح داد: در حال حاضر 30 صکوک فعال به ارزش 147 هزار میلیارد ریال در بازار موجود و در حال معامله می‌باشند که تا پایان سال جاری دو مورد دیگر یعنی صکوک اجاره شرکت خدمات ارتباطی رایتل با نماد "صایتل" و صکوک اجاره شرکت داناپتروریگ کیش با نماد "صدانا" مجموعاً به ارزش 3,775 میلیارد ریال سررسید خواهند شد.

وی افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از 17 هزار میلیارد ریال اقساط انواع صکوک توسط شرکت های واسط مالی از بانی ها دریافت و توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به حساب دارندگان اوراق واریز گردیده است.

ابوترابی ادامه داد: در میان انواع صکوک منتشره در بازار سرمایه، اوراق اجاره با حجم بیش از 86 هزار میلیارد ریال و 32 مورد انتشار بیشترین سهم را داشته است و انواع دیگر صکوک نظیر مرابحه، رهنی و سفارش ساخت هر یک به ترتیب با حجم 66,400، 3,000 و 1,600 میلیارد ریال در جایگاه های بعدی قرار دارند.

وی در خصوص انتشارهای پیش رو اعلام کرد: شرکت ایران خودرو، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر و شرکت آدوراطب قصد دارند منابع مورد نیاز خود را مجموعاً به حجم 10,200 میلیارد ریال از طریق انتشار انواع صکوک در بازار سرمایه تامین کنند که موافقت اصولی های مربوطه صادر شده و هم اکنون در حال طی اقدامات لازم جهت کسب مجوز انتشار می باشند.

تعداد سرمایه گذارانی که با رضایتمندی به دنبال سرمایه گذاری در صکوک به عنوان یک کلاس دارایی هستند در حال افزایش است.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، هنریک رابر، سرپرست جهانی بازارهای سرمایه بانک استاندارد چارترد، گفت: با بهبود بازارهای بدهی طی سال گذشته، بازار اوراق قرضه 9% سالیانه رشد داشت و این در حالی است که فعالین بازار شاهد رشد فزاینده تری در بازار صکوک بین الملل بودند.

از ابتدای معرفی صکوک به بازارهای جهانی در دهه 1990 میلادی، این ابزارها به سرعت در حال رشد می باشند بطوریکه در کنار انتشار سهام و یا اوراق قرضه، تبدیل به یک بخش اصلی جهت سرمایه گذاری و تامین مالی شده است.

قابل توجه است که از سال 2010 تا سال گذشته بطور میانگین سالیانه 34 میلیارد دلار صکوک منتشر شده است که با افزایش حجم انتشار طی سال گذشته، رشد سالیانه میانگین حجم صکوک منتشره از سال 2010 تا کنون برابر است با 18 درصد که 9 برابر رشد میانگین حجم سالیانه اوراق قرضه منتشره در بازار می باشد.

با اینکه در تابستان 2017 انتشارهای کمی در حوزه صکوک صورت گرفت با این حال تا انتهای ماه آگوست 38 میلیارد دلار صکوک منتشر شد و این روند به قوت ادامه یافت و طی 3 ماه اخیر 11 میلیارد دیگر از این اوراق منتشر شد و حجم صکوک منتشره در سال 2017 تا کنون به مبلغ چشمگیر 49 میلیارد دلار رسید.

نقش نو آوری در رشد صکوک

با گذشت زمان، صکوک به عنوان یک کلاس دارایی کم کم از یک محصول حاشیه ای تبدیل به یکی از محصولات مهم بازارهای سرمایه شد. از آنجایی که تنوع محصولات یکی از ملزومات توسعه بازار می‌باشد، در حوزه صکوک نیز شاید تکامل مداوم ساختارهای سازگار با شریعت بوده ایم که انعطاف پذیری بیشتری را برای ناشران به ارمغان آورده اند. برای مثال، در حال حاضر محصولات صکوک، ساختارهای دیگر بازار سرمایه نظیر: اوراق سرمایه ای (در فرمت tir 1 بانک ها) و ساختارهای صنعتی برای حوزه ارتباطات را نیز در بر می گیرند.

از دیگر عوامل رشد بازار صکوک می توان به انتشار این محصولات تحت فرمت سرمایه‌گذار پسند ایالات متحده آمریکا (144A) اشاره نمود که باعث افزایش ورود سرمایه گذاران آمریکایی به این حوزه شد.

از ابتدای سال جاری تا کنون، 40 درصد از صکوک منتشره، قابل معامله توسط سرمایه گذاران آمریکایی بودند که در مقایسه با 6 درصد سال 2012 رشد چشمگیری به شمار می آید و این نشان دهنده افزایش رضایتمندی سرمایه گذاران آمریکایی از ساختارهای مالی اسلامی است. انتشارهای بزرگ و موفق اخیر، همچون صکوک 9 میلیارد دلاری عربستان سعودی می تواند باعث تشویق دیگر ناشرین بشود.

بسیاری از سرمایه گذاران اوراق قرضه جهت متنوع سازی پرتفوی خود به دنبال صکوک می باشند. انتشارهای جدید همچون صکوک عربستان سعودی با استقبال طیف گوناگونی از سرمایه‌ گذاران مسلمان و غیر مسلمان هم در بازار اولیه و هم در بازار ثانویه مواجه شد و این موجب تشویق شدن سرمایه گذاران بیشتری جهت سرمایه گذاری در انواع گوناگون اوراق بدهی مخصوصاً صکوک گردید.

وضعیت صکوک در آینده

به گفته هنریک رابر، در آینده انتظار می رود بازار صکوک در سه حوزه رشد داشته باشد: فرصت های تامین مالی کمربند اقتصادی جاده ابریشم چین، صکوک سبز(سرمایه گذاری با مسئولیت اجتماعی) و صکوک داخلی.

اولین صکوک سبز در جهان توسط مالزی در مرداد ماه سال جاری منتشر شد که بانک جهانی از آن به عنوان یک رویداد تاریخی در بازارهای سرمایه جهانی یاد می کند.

صکوک سبز یا صکوک دوستدار محیط زیست آن دسته از اوراق بهاداری هستند که جهت تامین مالی پروژه‌هایی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و یا دوستدار محیط زیست منتشر می‌شوند. در این اوراق ضرورتی برای سبز بودن دارایی (دارایی دوستدار محیط زیست) مبنای انتشار وجود ندارد؛ یعنی بطور مثال بانی می‌تواند دارایی فیزیکی خود را که یک نیروگاه سوخت فسیلی است برای تامین مالی یک پروژه دوستدار محیط زیست مبنا قرار دهد. صکوک سبز مالزی از مزیت مالیاتی برخوردار است؛ یعنی سود و معامله این اوراق مشمول مالیات کمتری نسبت به دیگر انواع صکوک در این کشور می‌شوند و قابل معامله در بازار ثانوی می باشند.

در حال حاضر صکوک هایی هم که در واحد ارز داخلی کشورها منتشر می شوند برای سرمایه گذاران بین المللی قابل خرید و فروش می باشند که بطبع مزیت تبادل نرخ ارز را نیز به همراه خواهند داشت. علاوه بر این، با خوش درخشیدن برخی از ارزهای آسیایی، بسیاری از سرمایه گذاران در حال رصد دقیق بازار صکوک در ماه های آتی می باشند.

انتشار اوراق مالی اسلامی توسط دولت جهت طرح های تملک دارایی های سرمایه ای نیمه تمام و طرح های ساماندهی دانشگاه ها نسبت به سال گذشته با افزایش 30 درصدی از رقم 200 هزار میلیارد ریال به 260 هزار میلیارد ریال رسیده است.

آمارها در بودجه پیشنهادی سال 97، حاکی از افزایش قابل توجه سهم بازار بدهی در تامین مالی از طریق بازار سرمایه است.

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) با بیان این مطلب گفت: افزایش سهم بازار بدهی در تامین مالی از طریق بازار سرمایه نشان می دهد که تقاضای اوراق همچنان در سطح بالایی قرار دارد و جا برای عرضه های بیشتر نیز دیده شده است.

غلامرضا ابوترابی افزود: به عنوان مثال، انتشار اوراق توسط شهرداری ها در بودجه سال 97 نسبت به سال 96، با افزایش 60 درصدی مواجه شده است. این امر می تواند استقبال شهرداری ها و شرکت های فعال در این حوزه را نسبت به انتشار اوراق به همراه داشته باشد. یا در بند «ح» تبصره 5 به دولت اجازه داده شده جهت بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده در سال 97 اوراق مالی اسلامی منتشر کند که همه این موارد نشان از عزم جدی دولت برای انتشار بیشتر در آینده است.

به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، دولت در این لایحه انتشار 73.5 هزار میلیارد تومان انواع اوراق مالی اسلامی را برای تسویه بدهی ها پیش بینی کرده و انتشار 3 میلیارد دلار اوراق ارزی مالی اسلامی را در دستورکار قرار داده است.

وی ادامه داد: این در حالی است که دولت در جداول پیش بینی واگذاری و تملک دارایی های مالی در سال 97 منابع حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی اسلامی را با رشد حدود 12 درصدی نسبت به سال قبل یعنی 38.5 هزار میلیارد تومان برآورد کرده که منابع حاصل از فروش اسناد خزانه 9.5 هزار میلیارد تومان، دریافت مطالبات قطعی دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی تعاونی و خصوصی به عنوان اوراق تسویه خزانه معادل 3 هزار میلیارد تومان و انتشار اوراق مالی اسلامی معادل 26 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.

به گفته ابوترابی، دولت برای سال مالی 96 منابع حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی اسلامی را معادل 34.5 هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده بود.

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه با اشاره به برخی تفاوت های بودجه 97 نسبت به بودجه 96 در خصوص اوراق بدهی اظهار داشت: در مهمترین بخش در لایحه بودجه سال 97 نسبت به سال گذشته از عبارت «اوراق مالی اسلامی» استفاده شده و به عبارتی دست دولت را برای انتشار اوراق به صورت فراگیر باز گذاشته است. این در حالی است که در بودجه سال گذشته اوراق مشارکت و صکوک عینا ذکر شده بود.

ابوترابی تاکید کرد: اگر نظارت صحیحی صورت گیرد، این امر می تواند به انتشار بیشتر اوراق منجر شده و در نهایت رشد و پویایی اقتصاد را به همراه داشته باشد. همچنین انتشار اوراق باید به صورت زمان بندی شده و منظم صورت گیرد که تبعات نابسامانی بر وضعیت اقتصادی کشور برجای نگذارد.

وی همچنین گفت: میزان تخصیص یافته به شرکت های دولتی و وابسته به وزارتخانه ها نسبت به سال گذشته از رقم 100 هزار میلیارد ریال به 70 هزار میلیارد ریال در بودجه سال 97 رسیده که نشان از کاهش 30 درصدی در این بخش دارد؛

این مقام مسوول افزود: انتشار اوراق مالی اسلامی توسط دولت جهت طرح های تملک دارایی های سرمایه ای نیمه تمام و طرح های ساماندهی دانشگاه ها نیز نسبت به سال گذشته با افزایش 30 درصدی از رقم 200 هزار میلیارد ریال به 260 هزار میلیارد ریال رسیده است.

ابوترابی در ادامه با اشاره به انتشار اوراق توسط شهرداری ها و بدهی های دولت گفت: انتشار اوراق توسط شهرداری ها نسبت به سال گذشته با افزایش 60 درصدی روبرو شده است؛ تسویه بدهی دولت به اشخاص حقیقی و حقوقی تعاونی و خصوصی از 50 هزار میلیارد ریال به 30 هزار میلیارد ریال کاهش داشته است؛

وی ادامه داد: همچنین در بند (ح) تبصره 5 بودجه سال 97 به دولت اجازه داده شده برای بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده در سال 1397 اوراق مالی اسلامی ریالی منتشر کند؛ با ذکر این نکته که برای انتشار این اوراق در سال 96، سررسید 5 ساله در نظر گرفته شده بود.

ابوترابی در پاسخ به این سوال که آینده بازار صکوک بر اساس بودجه سال 97 چگونه خواهد بود، گفت: گسترش بازار بدهی در ذات خود منجر به توسعه بازار سرمایه و نظام تامین مالی می شود. همچنین عمق دادن به بازار بدهی، تقویت ابزارهای سیاست پولی را نیز به همراه دارد.

وی یادآور شد: ظرفیت بالقوه تقاضا و همچنین اعتمادی که سرمایه گذاران به اوراق دارند، موضوعی است که باید به آن توجه جدی شود؛ به عبارتی، اگر نظارت دقیق و بهنگامی نسبت به انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه صورت نگیرد؛ ممکن است شاهد مشکلاتی در این زمینه باشیم.

ابوترابی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا دولت برای انتشار اوراق بدهی سازوکار نظارتی خاصی در نظر گرفته است یا خیر، گفت: خوشبختانه در بودجه سال 97، کمیته ای سه نفره متشکل از روسای سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و وزیر اقتصاد، مسئول تعیین شرایط و نظارت بر انتشار اوراق دولتی و سازمان های دولتی هستند.

این مقام مسوول در ادامه گفتگو با سنا، در خصوص رویکرد اصلی بودجه و جهت گیری های آن اظهار داشت: رویکرد اصلی بودجه سال آینده «رشد اقتصادی فراگیر، اشتغال زا و ضد فقر» با رویکرد پنج گانه اقتصاد مقاومتی است.

ابوترابی افزود: همچنین تصریح شده که بودجه سال آینده دستگاه های دولتی در چند جهت اصلی از جمله تصریح در اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، استفاده گسترده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و تعاونی و فعال کردن ظرفیت‌های بلااستفاده اقتصاد، تمرکز در حوزه‌های پیشران رشد اقتصادی است .

وی همچنین استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی در فضای تعامل سازنده با اقتصاد جهانی، کمک به اشتغال جوانان و زنان با تاکید بر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی، انضباط مالی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، بهره‌برداری اهرمی از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و جلب بیشتر مشارکت بخش خصوصی برای اجرای آنها، ساماندهی بدهی‌های دولت و کمک به خانواده‌های با درآمد پایین به منظور کاهش فقر را از دیگر محورهای بودجه 97 ذکر کرد.

گفتنی است: لایحه بودجه کل کشور صبح یکشنبه 19 آذر 1396 از سوی دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی شد که طی آن از حیث منابع بالغ بر یازده میلیون و نهصد و چهل و نه هزار و سیصد و پنجاه و چهار میلیارد و ششصد و هفتاد و چهار میلیون (۱۱,۹۴۹,۳۵۴,۶۷۴,۰۰۰,۰۰۰) ریال و از حیث مصارف بالغ بر یازده میلیون و نهصد و چهل و نه هزار و سیصد و پنجاه و چهار میلیارد و ششصد و هفتاد و چهار میلیون (۱۱,۹۴۹,۳۵۴,۶۷۴,۰۰۰,۰۰۰) ریال تعیین شده است.