راهکارهای انتشار اوراق صکوک ایرانی در بازارهای بینالمللی
در سلسله نشستهای انجمن مالی اسلامی، راهکارهای انتشار اوراق صکوک ایرانی در بازارهای بینالمللی را مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایه، در این جلسه، آبرادات کمالپور، نماینده شرکت آشورست لندن(ASHURST) که در حال همکاری با تأمین سرمایه آرمان برای انتشار اوراق صکوک بینالمللی است از طریق کنفرانس تلفنی، انواع اوراق صکوک در بازارهای بینالمللی را تشریح کرد.
به گفته وی، بازار صکوک تا قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی بیشتر در مالزی رواج داشت اما از آن سال به بعد وارد سایر بازارهای بینالمللی شد.
کمالپور در خصوص صکوک اجاره گفت: تنها مشکل این اوراق این است که ناشر باید دارایی داشته باشد و هواپیما و کشتی بهترین داراییها برای این اوراق هستند.
این کارشناس بینالمللی به صکوک مرابحه اشاره کرد و گفت: مالزی بزرگترین بازار صکوک مرابحه است؛ این اوراق مزایای بیشتری نسبت به اجاره دارد که مهمترین آن این موضوع است که ناشر نیاز به دارایی ندارد. این اوراق در مالزی بسیار پرطرفدار است اما یک سری از کشورها مرابحه را مطابق با شرع اسلام نمیدانند و معتقدند وقتی سرمایهگذاری از طریق این اوراق انجام شود، نهاد واسط، دارایی ندارد تا در بازار ثانویه خرید و فروش شود و این اوراق شامل ربا میشود.
در این رابطه محمودرضا خواجه نصیری، مدیر عامل تأمین سرمایه آرمان نیز اینگونه توضیح داد: از آن جایی که مرابحه در کشوهای خلیج فارس و اعراب پذیرفته نیست، مالزی مدلهایی را از این اوراق انجام میدهد که ساده است و شرکت واسط در بازارهای مالی مثل بورس لندن اقدام به خرید و فروش میکند.
وی با اشاره به اینکه این اوراق در بازار مالی ایران منطبق با شرع تهیه و تدوین شده است، تصریح کرد: اما راهکار ما این بود که اوراق را به سمتی بردیم که تأمین مالی کننده اصلی وارد معاملات شود و کالا هم به مصرف کننده واقعی برسد و این موضوع مورد تایید کمیته فقهی سازمان بورس نیز قرار گرفت.
در ادامه کمالپور به تشریح اوراق دیگری با نام اوراق ترکیبی وکالت و مرابحه پرداخت و گفت: زمانی که ناشری ماشین آلات یا دارایی مشهود داشته باشد و بتواند آن را استفاده کند برای بخش اصلی بدهی از مرابحه و برای باقی آن از قرارداد وکالت استفاده میکند.
به گفته وی، صکوک مشارکت از سال ۲۰۰۸ کمتر مورد قبول بازارها به خصوص بازارهای حوزه خلیج فارس قرار گرفت اما این ابزار نیز برای انتشار اوراق مشارکت قابلیت دارد.
این نماینده شرکت آشورست لندن در ادامه به نوعی از قرارداد وکالت یا مضاربه اشاره کرد و گفت: در این قرارداد وام قرضالحسنه به نهاد واسط پرداخت میشود که اوراق را منتشر کند که وام قرضالحسنه پرداخت نمیشود اما دارایی در زمان بازخرید هم وجه قرضالحسنه هم سود اوراق را پرداخت میکند.
کمال پور به صکوک "مستر" اشاره کرد و گفت: استفاده از این صکوک هنوز در بازارها روال نشده است. در این صکوک بانک نهاد واسط دارد و نیازی نیست برای هر اوراق SPV جدا تشکیل شود و بر اساس نیازهای مختلف برای تامین مالی و قراردادهای مختلف نهاد واسط وجود داشته باشد بلکه یک بانک خارجی این کار را انجام می دهد. صکوک مستر مدل کاملا جدیدی است.