کارشناس مرکز پژوهش سازمان بورس با تشریح وضعیت انتشار صکوک در ایران گفت: ظرفیت صکوک برای اکثر شرکتهای داخلی ناشناخته است و با موسسه های مشاوره بین المللی رایزنی شده است تا در مالزی و لوکزامبورگ صکوک منتشر کنیم.

به گزارش روابط عمومی شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به نقل از تسنیم، اکنون مسئله تامین مالی یک چالش بزرگ برای بنگاه های تولیدی محسوب می شود. با توجه به رکود بازار، بازپرداخت تسهیلات بانکی برای تولیدکنندگان با دشواری همراه است. در این میان تعدادی ابزارهای های تامین مالی پرسود و بی خطر برای شرکتها وجود دارد که متاسفانه ناشناخته مانده است. اوراق بهادار اسلامی(صکوک) به عنوان یک ابزار مالی- اسلامی پرسود یکی از این ابزارها است. مجید پیره کارشناس مسئول مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در این باره اینطور گفتند:

درباره جایگاه و تاریخچه اوراق بهادار اسلامی(صکوک) در ایران توضیح دهید؟

صکوک تقریبا سه دهه است که به صورت جدی و رسمی وارد ادبیات جهان اسلام شده و خود صکوک اوراق بهاداری است که مبتنی بر شریعت می‌باشد و این اوراق بهادار امکان سرمایه‌گذاری براساس شریعت اسلام را فراهم کرده است.

در ایران تجربه خوبی از انتشار صکوک داریم و اوراق مشارکت ما به عنوان قدیمی‌ترین نوع صکوک در ایران منتشر شده است. اولین اوراق مشارکت در سال 1373 توسط شهرداری تهران برای تامین مالی پروژه نواب منتشر شد و در سال 1389 دومین نوع صکوک به نام اوراق اجاره مطرح شد و در سال 1391 هم سومین نوع صکوک که مرابحه نامیده می‌شود نیز مطرح شد و این پروسه همچنان در حال گسترش است.

"صکوک" نامی بین المللی برای این اوراق است؟

صکوک در بازارهای مالی اسلامی دنیا با همین نام شناخته می شود ولی در ایران چون اوراق مشارکت سابقه انتشار خوبی داشت و به نام اوراق مطرح شده بود نهاد ناظر بورس تصمیم گرفت به جای کلمه صکوک از اوراق استفاده کند. بنابراین در ایران اوراق اجاره و مرابحه و... منتشر می‌شود.

انواع صکوک در مقایسه با بازار سهام در بورس چه تفاوتهایی با یکدیگر دارد؟

برخی از انواع صکوک مثل صکوک اجاره درآمدی با نرخ ثابت دارد ولی در بازار سرمایه سهام، ابزاری با سود انتظاری و غیرثابت هستند و ابزاری است که دارای نرخ بازده انتظاری و مناسب سرمایه گذاران ریسک‌پذیر می‌باشد. به همین ترتیب برخی از انواع صکوک ریسک دارند مثل اوراق مشارکت، اوراق مضاربه و... و بعضی از انواع صکوک مثل مرابحه و اجاره در مقایسه با آنها برخی از ریسک ها را ندارند و این فقدان ریسک نیز براساس موازین شرعی است.

چگونه ریسک صکوک اینچنین کاهش پیدا کرده و اوراقی مطمئن برای سهامداران شده است؟

اینکه ما می‌گوییم ریسک ندارد بدین معنا نیست که کاملا بدون ریسک است بلکه منظور آن است که نسبت به سایر اوراق ریسک کمتری دارد. در اوراقی مثل اجاره ریسک فی‌الواقع وجود دارد ولی نهاد ناظر بازار سرمایه به وسیله سازوکارهایی مثل ضمانت، بخش مهمی از ریسک را برای سرمایه‌گذار از بین برده است و در واقع ریسک به ضامن‌ها و سایر نهادها انتقال داده شده است.

آیا صکوک بر اساس موازین شرعی و مدلهای معاملاتی اسلامی است؟

بله؛ متولی حوزه مسائل شرعی در بازار سرمایه، نهادی به نام کمیته فقهی سازمان بورس است و مباحث مربوط به صکوک به تایید کمیته فقهی رسیده است. طبق قانون و به طور پیش‌فرض بورس و سایر نهادهای مالی ما باید مطابق با شریعت باشد و به همین خاطر اگر اوراقی به نام صکوک منتشر شده است ملاحظات شرعی در خصوص آنها بررسی شده است.

* صکوک در مالزی، اندونزی، انگلیس، ترکیه، امارات، قطر، آمریکا و... منتشر می شود.

صکوک در جهان در چه کشورهایی منتشر می شود؟ و چه کشوری در این حوزه حرف اول را می زند؟

نظام مالی در بسیاری از کشورهای دنیا که اسلامی و غیراسلامی‌ می باشد و از آنجا که مسلمانها به دنبال یافتن حوزه سرمایه‌گذاری براساس شریعت هستند بنابراین صکوک در کشورهایی مانند مالزی، اندونزی، انگلیس، ترکیه، امارات، قطر، آمریکا و... در میان مسلمانهای این کشورها بسیار شناخته شده می‌باشد.

در حال حاضر قویترین کشور دنیا در حوزه صکوک مالزی است با انتشار حجم حدود 140 میلیارد دلار در سال، بالاترین رتبه صکوک را به خود اختصاص داده است. عربستان، امارات و ایران در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند. اما مالزی با فاصله چشمگیری با دیگر کشورها قرار دارد و بعید است ظرف سه تا چهار سال آینده کشوری بتواند جای او را بگیرد.

مالزی چگونه از طریق صکوک به درآمد و توسعه بالایی دست یافته است؟

نکته جالب آن است که حجم زیادی از انتشار صکوک در مالزی توسط شرکتهای خارجی انجام می‌شود یعنی خیلی از صکوک متعلق به شرکتهای مالزی نیست بلکه مثلا شرکتی در دبی صکوک خود را در مالزی منتشر می‌کند و تامین مالی خود را از طریق انتشار صکوک در مالزی انجام می‌دهد و علت این امر هم فرآیند آسان و بوروکراسی و هزینه کم در انتشار صکوک در کشور مالزی است و نیز ارز قوی و خوب مالزی (رینگیت) نیز در این قضیه مزید علت شده است.

چرا شرکتهای ایرانی از بازار صکوک مالزی برای تامین مالی خود استفاده نمی کنند؟

متاسفانه ایران رابطه کمی با بازار مالی اسلامی مالزی دارد. بحث تحریمها در این قضیه موثر بوده است و به تبع آن انتقال پول در سالهای گذشته با مشکل مواجه بوده ولی الان این مشکل تا حدودی برطرف شده است. مشکلی که تا الان وجود دارد آن است که عمده شرکتهای ایرانی اطلاع لازم در رابطه با تأمین مالی از محل انتشار صکوک در بازارهای بین المللی را ندارند.

* متاسفانه ظرفیت صکوک برای اکثر شرکتهای داخلی ناشناخته است

* با موسسه های مشاوره بین المللی رایزنی کرده ایم تا در مالزی و لوکزامبورگ صکوک منتشر کنیم

چرا شرکتها از ظرفیت تامین مالی از طریق بازار صکوک مالزی ناآگاه اند؟ برای رفع این موانع تدبیری شده است؟

درست است که ارزآوری می‌تواند داشته باشد ولی ارزبری هم تا حدودی دارد. انتشار در مالزی چون براساس ریال ایران نمی‌تواند باشد بنابراین این انتشار باید براساس دلار یا یورو یا رینگیت صورت بگیرد. بازار مالزی برای استفاده از شرکتهای ایرانی مناسب است ولی متاسفانه این امر برای اکثر شرکتهای ما ناشناخته است. اخیرا مذاکراتی با موسسه‌های مشاوره بین‌المللی انجام شده که وظیفه آنها تسهیل فرآیند انتشار صکوک در مالزی و لوکزامبورگ است. البته موانعی هم در اجرا به دلیل عدم تجربه کافی وجود دارد که بنده نسبت به رفع آنها امیدوار هستم.

لوکزامبورگ یک کشور اروپایی است. چرا اوراق بهادار اسلامی و صکوک منتشر می کند؟

قابل ذکر است در حوزه اروپا نیز لوکزامبورک بازار قوی صکوک را در اختیار دارد. لوکزامبورک یک بازار جداگانه‌ای تحت عنوان بازار مالی - اسلامی (صکوک) ایجاد کرده که هم برای مسلمانان و هم غیرمسلمانان قابلیت خرید و فروش در آن مهیا است. ولی طبیعتا مسلمانها در ابزار غیراسلامی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چون در بسیاری از آنها ربا وجود دارد. بنابر این در حوزه اروپا از فقهای شریعت استفاده کرده‌اند تا بتوانند بازار مالی اسلامی قدرتمندی را در کشورهای خود راه بیندازند.

* انگلیس برنامه بلندمدت دارد که بازار مالی - اسلامی جهان را به درون خود منتقل کند

در مورد نفوذ گسترده اوراق بهادار اسلامی در بازار اروپا و آمریکا بیشتر توضیح دهید؟

انگلیس نیز برنامه بلندمدت دارد که بازار مالی اسلامی جهان را به درون خود منتقل کند. یعنی وضعیت را به گونه‌ای کند که مسلمانها برای سرمایه‌گذاری در صکوک از بازار لندن اقدام به خرید و سرمایه‌گذاری در صکوک بکنند.

آیا نرخ سود بانکی در رقابت با صکوک است و جلوی رشد آن را گرفته است؟

نرخ سودهای مختلف در بازارهای مالی مثل سپرده بانکی، اوراق مشارکت، نرخ اجاره‌بها، نرخ طلا و ارز و نرخ تسهیلات بانکی در رقابت با صکوک قرار دارند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. وقتی در شبکه بانکی نرخ سود سپرده ها در بانک پایین بیاید به طبع آن نرخ سود اوراق مشارکت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

درباره تفاوت های اوراق مشارکت و صکوک بیشتر توضیح دهید؟

اوراق مشارکت یک نوع صکوک است که براساس عقود مشارکتی تدوین شده است ولی صکوک انواع مختلفی از عقود مانند اجاره، مرابحه و مضاربه و... را شامل می‌شود که تفاوتهایی با یکدیگر دارند. مثل آنکه اوراق مشارکت نرخ سود متغیر دارد ولی در طرف مقابل برخی از صکوک مثل اجاره و مرابحه نرخ سود ثابت دارند.

اوراق مشارکت یک نوع صکوک است ولی اوراق مشارکتی که براساس عقد مشارکت است و با صکوک مضاربه که براساس عقد مضاربه است متفاوت است. البته مضاربه یکی از انواع عقود مشارکتی است اما نوع قراردادها در این صکوک با هم متفاوت است و در نتیجه طراحی آنها متفاوت از یکدیگر خواهد بود.

احکام شرعی هر یک با یکدیگر متفاوتند و در واقع این صکوک مشکل شرعی ندارند مثلا در صکوک اجاره سرمایه‌گذار صاحب قسمتی از دارایی می‌شود ولی در اوراق مشارکت سرمایه‌گذار با سایرین در دارایی موضوع اوراق شریک می‌شود.

* در اوراق مشارکت چیزی به نام سود ثابت نباید وجود داشته باشد

متاسفانه گاهی شاهد آن هستیم که در اوراق مشارکت بر خلاف موازین شرعی سود ثابت پرداخت می شود؟

در اوراق مشارکت چیزی به نام سود ثابت نباید وجود داشته باشد اما عملاً اگر سود ثابت پرداخت شده متاسفانه انحراف از قانون صورت گرفته است و نمی‌بایست به این شکل باشد. ولی در خیلی از موارد نرخ واقعی مشارکت همان بوده است که در ابتدا به هنگام خرید به مشتری گفته شده است. نهاد ناظر باید نظارت کامل داشته باشد که سود واقعی مدنظر گرفته و پرداخت شود و در همه موارد نمی‌توان گفت که انحراف در تعیین سود اوراق مشارکت وجود داشته است.

آیا امکان رخ دادن سفته بازی در صکوک وجود دارد؟

در خصوص سفته‌بازی در بورس، بهتر است از تعبیر دیگری تحت عنوان بورس‌بازی استفاده کنیم و این بورس‌بازی می‌تواند دو بُعد منفی و مثبت در بازار سرمایه ایفا کند. بُعد منفی آن است که بخشی از سرمایه‌گذاران با یکدیگر تبانی کنند که خرید و فروش صوری و غیرواقعی انجام بشود تا قیمت آن سهم بالا و پایین بشود که این کاملا مخرب است و سازمان بورس موظف است که از آن جلوگیری کند.

اما بُعد مثبت آن ورود نقدینگی به بازار بورس به منظور افزایش نقد شوندگی محصولات است. نقد شوندگی بسیار مهم است زیرا سرمایه‌گذاری که در بورس ابزاری را می‌خرد اگر نقدشوندگی نداشته باشد در واقع نمی‌تواند دوباره پولش را پس بگیرد. بنابراین بُعد مثبت سفته‌بازی و بورس‌بازی می‌تواند در اینجا کمک کند و با ایجاد نقدشوندگی اطمینان خاطر را برای سرمایه‌گذار به وجود بیاورد.

بنابراین سرمایه گذار در بازار سرمایه می‌تواند براساس مبانی شرعی سهم یا صکوک خود را قبل از سررسید به شخص ثالثی واگذار کند و این نوع قابلیت نقدشوندگی مزیت محسوب می‌شود. زیرا نقدشوندگی را برای سرمایه‌گذار در پی دارد.

برای اینکه صکوک به عنوان یک ابزار مالی- اسلامی پرسود بیشتر در ادبیات مالی کشورمان جای بگیرد باید چه کار کرد؟

در حال حاضر بازار صکوک در ایران مسیر طولانی را تا رسیدن به نقطه مطلوب پیش رو دارد. البته اقدامات بسیار خوب و قابل توجهی انجام شده است. در این حوزه یکی از نقاط اصلی، فراهم آوردن تنوع لازم و کافی و تعمیق بازار صکوک ایران است که این مسأله نیازمند ارائه آموزش و فرهنگسازی برای شرکتهای مختلف است.

طبق جدیدترین گزارش صکوک منتشره توسط IIFM (جولای 2017)، حجم کل صکوک منتشره در سال 2016 برابر است با 88 میلیارد دلار که نسبت به 61 میلیارد دلار سال 2015 رشد 44 درصدی داشته‌است.

 بر اساس این گزارش شاهد رشد انتشار صکوک بلند مدت دولتی و همچنین ورود کشورهایی مانند اردن و توگو به این بازار می‌باشیم. از طرف دیگر با ورود کشورهایی از شرق دور، شورای همکاری خلیج فارس، آفریقا، آسیا(پاکستان، بنگلادش)، شرکت مدیریت نقدینگی اسلامی بین‌المللی(IILM)، بانک مشارکت کویت ترک و غیره انتشار صکوک کوتاه مدت (یک سال به پایین) جهت پاسخگویی به نیازهای نقدینگی کوتاه مدت موسسات مالی اسلامی افزایش یافت.

بعلاوه، در سال 2016 انتشارهای استثنائی صورت گرفت؛ نظیر: انتشار اولین صکوک قابل تبدیل توسط خزانه ملی مالزی به ارزش 398.8 میلیون دلار، صکوک 955 میلیون دلاری شرکت برق نیلوم جیلوم در پاکستان با ضمانت دولت و انتشار بزرگترین صکوک اندونزی به ارزش 2.37 میلیارد دلار.

لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر صکوک پاسخگوی نیازهای گوناگونی در حوزه تامین مالی بوده است از جمله: افزایش سرمایه‌ بانک‌ها، مدیریت پول یا بودجه، تامین مالی پروژه‌ها، تامین مالی هواپیمایی‌ها و غیره.

دانلود فایل گزارش صکوک جهانی 2017

آخرین گزارش IIFM از صکوک منتشره در جهان تا انتهای 2016

حجم کل صکوک منتشره در سال 2016 نسبت به سال 2015 رشد 44 درصدی داشته‌است.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، طبق جدیدترین گزارش صکوک منتشره توسط IIFM (جولای 2017)، حجم کل صکوک منتشره در سال 2016 برابر است با 88 میلیارد دلار که نسبت به 61 میلیارد دلار سال 2015 رشد 44 درصدی داشته‌است.

 بر اساس این گزارش شاهد رشد انتشار صکوک بلند مدت دولتی و همچنین ورود کشورهایی مانند اردن و توگو به این بازار می‌باشیم. از طرف دیگر با ورود کشورهایی از شرق دور، شورای همکاری خلیج فارس، آفریقا، آسیا(پاکستان، بنگلادش)، شرکت مدیریت نقدینگی اسلامی بین‌المللی(IILM)، بانک مشارکت کویت ترک و غیره انتشار صکوک کوتاه مدت (یک سال به پایین) جهت پاسخگویی به نیازهای نقدینگی کوتاه مدت موسسات مالی اسلامی افزایش یافت.

بعلاوه، در سال 2016 انتشارهای استثنائی صورت گرفت؛ نظیر: انتشار اولین صکوک قابل تبدیل توسط خزانه ملی مالزی به ارزش 398.8 میلیون دلار، صکوک 955 میلیون دلاری شرکت برق نیلوم جیلوم در پاکستان با ضمانت دولت و انتشار بزرگترین صکوک اندونزی به ارزش 2.37 میلیارد دلار.

لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر صکوک پاسخگوی نیازهای گوناگونی در حوزه تامین مالی بوده است از جمله: افزایش سرمایه‌ بانک‌ها، مدیریت پول یا بودجه، تامین مالی پروژه‌ها، تامین مالی هواپیمایی‌ها و غیره.

حجم کل صکوک منتشره در جهان

طبق آمار، 88.3 میلیارد دلار صکوک در سال 2016 منتشر شد که در مقایسه با 60.7 میلیارد دلار صکوک منتشره سال 2015 رشد 44 درصدی داشته است. از دلایل رشد حجم انتشار صکوک در سال 2016 می‌توان به انتشارهای مداوم توسط کشورهایی از آسیا، شورای همکاری خلیج فارس، آفریقا، ... و مالزی در صدر آن‌ها و همچنین حضور پر رنگ ترکیه و اندونزی اشاره کرد. 

بر اساس این گزارش در میان انواع گوناگون صکوک در سال 2016 از دو نوع مرابحه و وکالت استقبال بیشتری بعمل آمد بطوریکه انتشار صکوک وکالت در سطح بین‌الملل نسبت به سال 2015 رشد 77 درصدی داشته است. ساختار صکوک وکالت عموما شامل اجاره و مرابحه می‌شود و مانند ساختار ترکیبی است. 

معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اشاره به اهمیت فن آوری اطلاعات گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار امسال نیز در نمایشگاه بین المللی الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک حاضر می شود و دستاوردهای خود در حوزه فناوری اطلاعات را معرفی خواهد کرد.

سید احمد عراقچی عنوان کرد امروز اقتصاد جهانی وابسته به فناوری‌های نوین است و بازار سرمایه نیز از این امر مستثنی نیست، بر همین اساس موضوع تسهیل دسترسی اقشار جامعه به بازار سرمایه از طریق ابزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات در نقشه راه فناوری اطلاعات سازمان بورس پیش بینی شده و در حال پیگیری و اجرا است.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به نقل از سنا، سید احمد عراقچی، معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار به مناسبت برگزاری نمایشگاه بین المللی الکامپ گفت: توسعه فناوری های حوزه مالی رسالت سازمان بورس و اوراق بهادار است.

عضو هیات مدیره سازمان بورس با بیان اینکه در دنیا تامین مالی بخش زیادی از بنگاه های اقتصادی از طریق بازار سرمایه صورت می گیرد، گفت: هزینه پایین تامین مالی بنگاه های اقتصادی از طریق بازار سرمایه یک فرصت بی بدیل است و باید نسبت به توسعه بیش از پیش آن توجه بیشتری داشت.

عراقچی با تاکید بر نقش پررنگ فناوری اطلاعات در دنیا ادامه داد: توسعه بازار سرمایه به فناوری های نوین وابسته شده است و در ایران نیز بخش عمده ای از فعالیت های سازمان بورس و بازار سرمایه به طور الکترونیک انجام می شود.

وی افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار برای آشنایی بازدید کنندگان با خدمات و امکانات سامانه های مختلف نرم افزاری در حوزه های عملیاتی، اطلاع رسانی، نظارت، آموزش و فرهنگ سازی در نمایشگاه الکامپ ۲۰۱7 شرکت می‌کند.

یاد آور می شود این نمایشگاه 30 تیر ماه سال جاری لغایت 2 مرداد ماه برگزار می شود و دوره گذشته آن 424 شرکت داخلی و خارجی و 250 شرکت در قالب استارت آپ در فضایی به مساحت 36500 متر مربع از 18کشور حضور داشتند. علاقه‌مندان به بازدید از غرفه سازمان بورس و اوراق بهادار می‌توانند در ایام نمایشگاه به سالن B38 مراجعه کنند.

چکیده

این گزارش موردی قصد دارد تا انتشار صکوک اجاره شرکت خدمات ارتباطی رایتل را در اردیبهشت 1395به ارزش 2000 میلیارد ریال بررسی نماید. این انتشار گامی موفق در جهت متنوع‌سازی و بالا بردن منابع مالی برای این شرکت بوده است. لازم به ذکر است که شرکت رایتل پیش از این دو بار از طریق انتشار صکوک اجاره در بازار سرمایه در دی ماه 1392 و اسفند 1393 هر یک به مبلغ 3000 میلیارد ریال تامین مالی گردید.

مراسم معارفه مدیرعامل جدید شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه صبح امروز با حضور اعضا و رییس هیات مدیره و مدیران شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، اعضای  هیئت مدیره در مراسم معارفه مدیرعامل جدید شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه ضمن قدردانی از تلاش های دکتر کسرائی از دکتر ابوترابی برای قبول سمت مدیرعاملی شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه تشکر کردند.

دکتر غلامرضا ابوترابی مدیرعامل جدید شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه پس از تشکر از زحمات دکتر کسرائی و مجموعه تحت مدیریت ایشان گفت: با توجه به پیش بینی صورت گرفته مبنی بر انتشار 40,000 میلیارد تومان انواع صکوک در سال جاری، مسئولیت شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه بسیار حساس می‌باشد و موفقیت شرکت قطعاً موفقیت بازار سرمایه خواهد بود.  

وی با اشاره به سیاست‌های دولت محترم در خصوص تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی از طریق بازار سرمایه، نقش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه را در تسریع و همچنین کاهش هزینه‌های انتشار بسیار محوری دانستند.                                        

لازم به ذکر است که دکتر ابوترابی پیش از این، ریاست اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای در سازمان بورس و اوراق بهادار را بر عهده داشتند.

چکیده: یکی از نوآوری‎های ممتاز در عرصة مالی اسلامی، طراحی ابزارهای مالی مبتنی بر عقود اسلامی با نام صکوک است. امروزه انتشار صکوک در سطح جهانی رونق زیادی پیدا کرده به‎گونه‎ای که علاوه بر کشورهای اسلامی، کشورهای غیراسلامی نیز برای تامین مالی صکوک منتشر می‎کنند و حتی در قوانین خود نیز بخشی را به انتشار صکوک اختصاص داده‎اند که از آن جمله می‎توان به تصویب قوانین جدید برای انتشار و سرمایه‎گذاری در صکوک در انگلیس در سال 2013 اشاره نمود. یکی از انواع صکوک که امروزه از سوی ناشران دولتی و شرکتی مورد اقبال قرار گرفته و از سال 2013 تاکنون حجم انتشار آن رو به رشد است، صکوک وکالت می‎باشد. صکوک وکالت بر خلاف سایر انواع صکوک که کارکردهای مشخصی دارند و بانی باید الزامات خاصی را که ناظر به عقد پایة صکوک است، رعایت نماید، از انعطاف‎پذیری بالایی برخوردار بوده و می‎تواند برای مصارف مختلف بانی به‎کار گرفته شود. در این گزارش ضمن معرفی الگوهای صکوک وکالت در دنیا، مدل‎هایی از صکوک وکالت جهت کاربرد در بازار سرمایه ایران معرفی شده است. الگوهای معرفی شده متناسب با قوانین و مقررات کشور و ملاحظات شرعی فقه امامیه (شیعه) می‎باشد چرا که برخی از محدودیت‎های مورد اشاره در مدل‎های اوراق وکالت در دنیا، خاص فقه اهل سنت بوده و در فقه شیعه چنین محدودیت‎هایی وجود ندارد.

چکیده: رفع نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت یکی از چالش‌های مهمی است که همواره مؤسسات مالی و غیرمالی با آن روبه‌رو بوده‌اند. طراحی و به‌کارگیری ابزارهای مالی متنوع و متناسب با نیازهای بنگاه‌ها به ویژه در شرایطی که بانک‌ها و مؤسسات مالی با محدودیت در اعطای تسهیلات مواجهند، نقش مهمی در تداوم فعالیت و حفظ پویایی آن‌ها دارد. یکی از ابزارهای پرکاربرد در بازارهای مالی دنیا اوراق تجاری است. ولی استفاده از این ابزار به دلیل وجود اشکال ربا از نظر شریعت اسلام مجاز نیست. در این گزارش پس از معرفی اوراق تجاری متعارف، الگوهایی برای طراحی اوراق تجاری اسلامی به همراه پیشنهاداتی برای انتشار آنها مطرح می‌گردد.

شرکت حمل و نقل ریلی با انتشار اوراق استصناع قصد دارد تعداد 300 دستگاه واگن باری را توسط شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن به سرانجام برساند. سازنده این واگن ها شرکت واگن سازی کوثر بوده و مبلغ اوراق نیز 768000 میلیون ریال است.

 مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن با اعلام توضیحاتی در خصوص ابزارهای بازار سرمایه، شرکت های حمل و نقل ریلی را برای استفاده از این ابزار به منظور تأمین مالی دعوت کرد.

به گزارش شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، سید محسن فاضلیان، مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن با پیش بینی اوضاع اقتصادی تا سال 1400 اعلام داشت: به نظر می رسد با کاهش نرخ سود بانکی و تمهیداتی که بانک مرکزی در این راستا اخذ کرده است پیش بینی می شود که بسیاری از فرصت های اقتصادی وارد بازار سرمایه شود.

فاضلیان در خصوص مزایای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه افزود: امکان شناور بودن نرخ اوراق از نخستین مزایای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه خواهد بود.

وی ادامه داد: این نکته که اصل استقراض می تواند در سررسید پرداخت شده یا طی عمر اوراق تا سررسید مستهلک شود از دیگر مزایای تأمین مالی در بازار سرمایه است .

وی در خصوص شفافیت این گونه تأمین مالی اشاره داشت: فرآیند تأمین مالی از طریق بازار سرمایه نه تنها از سرعت بالایی برخوردار است بلکه حضور نهاد نظارتی سازمان بورس موجب ایجاد شفافیت بیشتر این قبیل تأمین مالی شده که باید گفت از مالیات نیز معاف خواهد بود.

مدیر عامل تأمین سرمایه مسکن شرایط بانی را اینگونه توصیف کرد که از شرایط بانی این است که در ایران به ثبت رسیده باشد و مشغول فعالیت باشد، مجموع جریان های نقدی عملیاتی 2 سال اخیر مثبت باشد، حداکثر نسبت مجموع بدهی ها به دارایی ها 90 درصد باشد و اظهار نظر بازرس و حسابرس در خصوص صورت های مای 2 سال مالی اخیر آن مردود یا عدم اظهار نظر نباشد. این در حالی است که، شرکت حمل و نقل ریلی با انتشار اوراق استصناع قصد دارد تعداد 300 دستگاه واگن باری را توسط شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن به سرانجام برساند.

گفتنی است، سازنده این واگن ها شرکت واگن سازی کوثر بوده و مبلغ اوراق نیز 768000 میلیون ریال است.

مدت زمان عمر این اوراق 4 سال بوده که سود سالانه ای بالغ بر 16 درصد خواهد داشت که هر سه ماه یک بار از تاریخ انتشار اوراق پرداخت خواهد شد.

این اوراق در بازار فرابورس منتشر می شود که متعهد و بازارگردان آن شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن و ضامن هم شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران است.