مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از ادامه رکوردشکنی انتشار اوراق صکوک در بازار سرمایه خبر داد.

به گزارش روابط عمومی سمات، دکتر محمدرضا محسنی یکی از ماموریت های ویژه بازار سرمایه در سال 95 را تسریع تامین مالی بنگاه های بزرگ اقتصادی اعلام کرد و افزود : کارگروه ویژه ای برای رفع موانع انتشار صکوک در بازار سرمایه تشکیل شده است تا بررسی ها و راهکارهای عملیاتی لازم در این زمینه اتخاذ شود.

وی با بیان اینکه کل انتشار صکوک بازار سرمایه در سال گذشته 7 هزار و 279 میلیارد ریال بود، افزود : در پنج ماهه نخست امسال بیش از 13 هزار و 600 میلیارد ریال اوراق اجاره، مرابحه و رهنی در بازار سرمایه منتشر شد که انتشار این میزان اوراق در یک بازده زمانی کوتاه در تاریخ بازار سرمایه بی سابقه بوده است.

دکتر محسنی خاطر نشان کرد: بانک مسکن در ماه گذشته برای نخستین بار مبلغ 3 هزار میلیارد ریال اوراق رهنی در بازار سرمایه منتشر کرد تا ابزار جدیدی در این بازار معرفی شود.

وی ادامه داد : شرکت فولاد مبارکه اصفهان نیز برای توسعه فعالیت های خود مردادماه مبلغ یک هزار میلیارد ریال اوراق مرابحه منتشر کرد تا این شرکت بزرگ نیز بتواند بخشی از منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق بازار سرمایه تامین کند.

مدیرعامل سمات خاطر نشان کرد: سیمان شرق، قطار مسافربری جوپار، رایتل و ماهان دیگر شرکت هایی بودند که در پنج ماهه نخست امسال اوراق اجاره یا مرابحه در بازار سرمایه منتشر کردند.

وی با بیان اینکه تقاضاهای متعددی برای انتشار صکوک به شرکت مدیریت دارایی مرکزی ارائه شده است، افزود : کارشناسان در حال بررسی مدارک و مستندات این شرکت ها هستند تا هرچه سریعتر فرآیند انتشار اوراق مختلف برای شرکت های متقاضی در بازار سرمایه مهیا شود.

مدیرعامل سمات گفت: ۱۰ سرمایه گذار حقوقی خارجی ماه گذشته کد سهامداری خود را از شرکت سپرده گذاری مرکزی دریافت کردند تا تعداد سرمایه گذاران حقوقی خارجی فعال در بازار سرمایه ایران به عدد ۱۰۰ برسد.

مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از افزایش 86 درصدی صدور کد سهامداران خارجی در بازار سرمایه خبر داد.

به گزارش روابط عمومی سمات، دکتر محمدرضا محسنی با بیان اینکه در 5 ماهه نخست سال 94 تعداد 61 کد برای سهامداران خارجی صادر شده بود، افزود : شرکت سپرده گذاری مرکزی از ابتدای امسال تعداد 114 کد برای سرمایه گذاران خارجی صادر کرده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل شاهد رشد 86 درصدی در این حوزه هستیم.

وی خاطر نشان کرد : در مردادماه امسال نیز تعداد 24 کد سهامدار خارجی جدید در بازار سرمایه صادر شد تا مجموع کد سهامداران خارجی به 674 کد برسد.

مدیر عامل سمات گفت: 14 سهامدار حقیقی از کشورهای آلمان (3 نفر)، اسپانیا، لهستان، چین، کره جنوبی و ژاپن (هر کدام 2 نفر) و افغانستان (4 نفر) ماه گذشته با پشت سر گذاشتن مراحل قانونی، کد معاملاتی فعالیت خود را در بازار سرمایه ایران دریافت کردند.

وی اظهار داشت: 10 سرمایه گذار حقوقی خارجی نیز ماه گذشته کد سهامداری خود را از شرکت سپرده گذاری مرکزی اخذ کردند تا تعداد سرمایه گذاران حقوقی خارجی فعال در بازار سرمایه ایران به عدد 100 برسد.

در حال حاضر سرمایه گذارانی از آمریکا، انگلیس، اسپانیا، روسیه، آلمان، سوییس، سوئد، ازبکستان، چین، هلند، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، ژاپن، قبرس، ایتالیا، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، لهستان، هنگ کنگ، قطر، عراق، پاکستان، سوریه، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی، کره جنوبی و افغانستان فعال هستند.

بر اساس این گزارش، در این فهرست نام 34 سرمایه گذار ایرانی مقیم خارج از کشور نیز دیده می شود.

بیژنی گفت: شرکت سپرده گذاری به نهاد تسویه مرکزی تبدیل می شود تا نگرانی سرمایه گذاران بزرگ بین المللی از جهت ریسک تسویه کارگزار برطرف و به جذب بیشتر سرمایه گذاری خارجی کمک شود.

جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین الملل و جذب سرمایه گذاری خارجی، از رشد 140 درصدی ارزش سبد سرمایه گذاری خارجی در کشور بعد از اجرایی شدن برجام خبر داد .

به گزارش روابط عمومی سمات و به نقل از سنا، بهادر بیژنی گفت: از روز اجرایی شدن برجام در 27 دی 94 تا اول شهریور 95 استقبال سرمایه گذاران خارجی از بازار سرمایه ایران به طرز معناداری افزایش پیدا کرده است؛ به نحوی که شاهد افزایش 140 درصدی ارزش سبد سرمایه گذاری خارجی بوده ایم.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص تعداد کدهای صادر شده برای سهامداران خارجی در بورس گفت: در حال حاضر 694 کد داریم که 191 کد حقوقی و 503 کد هم حقیقی است. البته اگر کل بازار را نگاه کنیم می توان گفت شاخص کل بازار هم در این مدت 19 درصد افزایش یافته است.

به گفته بیژنی، در میان کشورها آلمان بیش از 50 درصد ارزش سبد سرمایه گذاری خارجی را به خود اختصاص داده است که این نشان دهنده امنیت و درک صحیحی است که فعالان اقتصادی این کشور از جذابیت بازار سرمایه ایران و آینده روشن آن دارند.

جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین الملل و جذب سرمایه گذاری خارجی افزود: البته ما کشورهای دیگری همچون سوئیس، دانمارک، ترکیه، انگلیس، عراق، افغانستان، فرانسه و جزایر ویرجینیا را هم داریم که در بازار سرمایه ایران سرمایه گذاری کرده اند.

وی همچنین اظهار داشت: بعد از برجام، تعاملات ما با بازارهای سرمایه  اعم از نهادهای ناظر، بورس ها و ارکان بازار سرمایه آنها افزایش پیدا کرده است؛ از جمله اینکه تعامل ما با نهاد ناظر بازار سرمایه ، بانکی و بیمه آلمان در حال جدی شدن است و به احتمال قوی تا اواخر ماه بعد خبرهای خوبی را در این خصوص خواهیم شنید.

بیژنی در پاسخ به این سوال که شرکت های خارجی فعال در بازار سرمایه ایران بیشتر در چه صنایعی ورود کرده اند، گفت: صنایع شیمیایی، فلزات اساسی، و پتروشیمی از جمله این صنایع بوده اند و  در میان ابزارها هم اسناد خزانه اسلامی جزو ابزارهایی بوده که بسیار مورد توجه و اقبال سرمایه گذاران خارجی واقع شده است .

وی  از طرحی پیشنهادی سخن به میان آورد که در صورت نهایی شدن، فعالیت سرمایه گذاران خارجی بزرگ را در کشور تسهیل و یکی از ریسک های بازار را برطرف می کند.

بیژنی در تشریح جزئیات این پیشنهاد گفت: شرکت سپرده گذاری مرکزی با همکاری سازمان بورس، پیشنهادی را آماده کرده که قرار است در جلسه هفته بعد هیات مدیره ارائه شود.

 بیژنی تاکید کرد: ما برای سرمایه گذاران بزرگ خارجی تسهیلاتی را قائل می شویم و در واقع برای آنها شرکت سپرده گذاری خود را تبدیل به نهاد تسویه مرکزی می کنیم تا نگرانی سرمایه گذاران بزرگ بین المللی ما از جهت ریسک تسویه کارگزار برطرف و به جذب بیشتر سرمایه گذاری خارجی کمک شود.

جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین الملل و جذب سرمایه گذاری خارجی خاطرنشان کرد: البته این امکان و این تسهیلات کاملا انتخابی است و اجباری در آن نیست.

وی همچنین اقدام بانک مرکزی در ابلاغ دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز به نرخ آزاد به شبکه بانکی کشور را از دیگر اتفاقات مثبتی بر شمرد که بعد از برجام رخ داده است.

بیژنی با تاکید بر تاثیرات مثبت بین المللی برجام بر بازار سرمایه  ادامه داد: از آنجا که یکی از مشکلات اساسی ما نقل و انتقال ارز به نرخ آزاد بود تصمیم اخیر، گام مهمی در  جذب سرمایه گذاری خارجی محسوب می شود و باید بابت آن از بانک مرکزی تشکر کرد.

جانشین رئیس سازمان بورس در امور بین الملل و جذب سرمایه گذاری خارجی از نهایی شدن مقررات شرکت های رتبه بندی اعتباری در هیات مدیره خبر داد و گفت: با تحولات جدید، مقررات شرکت های رتبه بندی اعتباری در هیات مدیره نهایی شده است.

وی ابراز امیدواری کرد: به زودی شاهد فعالیت برخی از شرکت های مطرح جهانی در ایران در حوزه رتبه بندی اعتباری باشیم؛  به ویژه آنکه مجوز یکی از شرکت ها هم که با مشارکت بین المللی تاسیس شده ، صادر شده است  و شرکت های دیگر هم البته خواهند پیوست؛ موضوعی که به گفته بیژنی، به سرمایه گذاران کمک می کند تا با آرامش خاطر و اطلاعات بیشتری وارد بازار سرمایه بشوند.

بیژنی همچنین یکی از اتفاقات خوب دیگر بعد از برجام را عضویت سازمان بورس و اوراق بهادار در سازمان بین المللی کمیسیون های اوراق بهادار (آیسکو ) ذکر کرد و افزود: این موضوع، تاثیر بسیار مثبتی بر جذب سرمایه گذاری خارجی داشته است؛ چرا که یکی از اهداف اصلی آیسکو، حفظ حقوق سرمایه گذاران و حمایت از سرمایه گذاری است.

وی با بیان اینکه بیش از 8 سال بود منتظر این عضویت بودیم، افزود:  آیسکو، این آرامش خیال را به سرمایه گذاران خارجی می دهد که استانداردهای بین المللی که از سوی این سازمان تعیین می شود، دربازار سرمایه ایران هم - به عنوان یک عضو-  به اجرا گذاشته شود.

بیژنی در پایان، امضای تفاهم نامه با نهاد ناظر بازار سرمایه یونان، امضای تفاهم نامه سه جانبه با نهادهای ناظر بازار مالی کره جنوبی، امضای موافقتنامه چهارجانبه بین سازمان بورس، بورس تهران و نهاد ناظر بازار سرمایه ترکیه و بورس استانبول ، امضای موافقتنامه همکاری با بورس کره جنوبی  و تشکیل کارگروه مشترک بین سازمان بورس در ایران  و بورس کره جنوبی برای بررسی چگونگی انتشار اوراق بدهی ایران در بازار سرمایه کره جنوبی و امکان سنجی و بررسی تشکیل صندوق سرمایه گذاری  مشترک در عمان و  ترکیه با هدف جذب سرمایه گذاری خارجی را از دیگر اتفاقات مثبت در بازار سرمایه بعد از اجرایی شدن برجام دانست .

مقدمه

پیرامون تقارب صنعت بیمه با بازارهای سرمایه، بسیار سخن به میان آمده‌است. چنین تقاربی از طریق شیوه‌های متعددی حاصل گشته که برخی از آن‌ها در این حیطه موفق‌تر عمل کرده‌اند. اوراق بهادار مرتبط با بیمه (ILS) به عنوان یکی از موفق‌ترین ابزارهای انتقال ریسک بیمه به بازار سرمایه، نقش بسزایی در ایجاد این تقارب داشته‌اند؛ بطوریکه حجم معاملات اوراق بیمه‌ی غیر عمر و بیمه‌ی عمر تا پایان سال 2008 به ترتیب برابر بود با 13 و 24 میلیارد دلار. علاوه بر اوراق بهادارا بیمه‌ای (ILS)، ریسک‌های بیمه‌ای از طریق ابزارهای دیگری نیز در بازارهای سرمایه عرضه شده‌اند. یکی از قدیمی‌ترین این ابزارها، ضمانت‌های زیان صنعتی (ILW) و جدیدترین آن‌ها اوراق سایدکار می‌باشند. با پایان سال 2008 شاهد رشد چشمگیر بازار ILS بوده‌ایم؛ به این ترتیب که بانی‌های جدیدی وارد بازار شده‌اند، ریسک‌های جدیدی قابل معامله شده‌اند، ریسک‌های بسیاری بطور دقیق مدل‌سازی شده‌اند، طیف خریداران اوراق گسترده‌تر شده‌است و ... . حتی با وجود بحران مالی اخیر، رشد و توسعه‌ی این بازار متوقف نشد.

مرور کلی بازار

مفهوم اوراق بهادار سازی ریسک‌های بیمه‌ای با افزایش فشار بر روی بازار بیمه‌ی اتکایی (غیر عمر) و افزایش نیاز به مدیریت سرمایه در بخش‌های بیمه‌ی عمر و غیر عمر از اواسط دهه‌ی 1990 شکل گرفت. مهم‌ترین شکل اوراق بهادار مرتبط با بیمه (ILS)، اوراق قرضه‌ی بلایای فاجعه‌آمیز می‌باشند که یکی از عوامل اصلی ظهور آن‌ها تاثیرات شدید توفان اندرو در سال 1992 بر روی بیمه‌ی اتکایی اموال می‌باشد.

اوراق بلایا به منظور تسهیل انتقال ریسک بیمه‌ی بلایا از بیمه‌گران، بیمه‌گران اتکایی و شرکت‌ها (بانی‌ها) به سرمایه‌گذاران طراحی گشتند. یکی دیگر از اهداف طراحی این اوراق این بود که در کنار بیمه‌های اتکایی سنتی، بانی‌ها را در برابر ریسک زیان‌های مالی ناشی از بلایای طبیعی عظیم پوشش دهند. اولین اوراق قرضه‌ی بلایا توسط شرکت ملی بیمه‌ی کلمبوس واقع در اوهایو در سال 1994 منتشر شد. از آن به بعد، بازار این اوراق رشد یکنواختی را طی سال‌های 2001 – 1998 داشت؛ یعنی سالیانه 1 تا 2 میلیارد دلار انتشار و سپس با حمله‌ به مرکز تجارت جهانی در نیو یورک حجم انتشارها به بالای 2 میلیارد دلار در سال افزایش یافت. در سال 2006 با رخداد توفان کاترینا باز هم شاهد رشد 2 برابری انتشار این اوراق بودیم؛ یعنی حدود 4 میلیارد دلار در سال و در سال 2007 با رشد 49 درصدی به 7 میلیارد دلار در سال افزایش یافت که در نوع خود چشمگیر بود. در سال 2008 حجم انتشارها به علت نرمی بازار بیمه‌ی اتکایی برابر با 2.7 میلیارد دلار بود. 

حجم بازار ILS منبع: اوراق بهادار GC

وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺎرز اﻳﻦ اوراق اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻗﻮع ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺣﺎدﺛﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻣﻴﺰ ﻛﻪ اوراق ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آنﻫـﺎ ﻃﺮاﺣﻲشده‌اند ﺑﺨﺸﻲ ﻳﺎ ﺗﻤﺎم اﺻﻞ و ﻳﺎ ﻓﺮع اوراق ﺑﻪ زﻳﺎن دارﻧﺪه اوراق ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار اﺳﺖ از ﺑﻴﻦ ﻣـﻲ رود (ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﻤﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد). از ﻃﺮﻓـﻲ از آﻧﺠـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎزدﻫﻲ اﻳـﻦ اوراق ﺑﺎ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻛﻠﻲ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪارد (زﻳﺮا اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺣﻮادث ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻣﻴﺰ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﺑﺎزدﻫﻲ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﺪارد) اﺑﺰار ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺘﻨﻮعﺳﺎزي ﭘﺮﺗﻔﻮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‌ﮔﺬاران ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲ‌باشد.

طبق ساختار اوراق بلایا، وﺟﻮه درﻳﺎﻓﺘﻲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻬﺎد واﺳﻂ در ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‌ﮔﺬاريﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺳﺎز و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺮارداد ﺳﻮآپ، ﺑﺎزدﻫﻲ ﻛﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲ‌ﺷﻮد و رﻳﺴﻚ اﻋﺘﺒﺎري آن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ. اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ اوراق ﺑﺎ رﻳﺴﻚ اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺎﻧﻲ ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ (از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎزﺧﺮﻳﺪ ﭘﻴﺶ از ﻣﻮﻋﺪ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ و ...) ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎي ﻻزم را ﺳﺮ ﻣﻮﻋﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ.

از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اوراق ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺷﻨﺎور ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺮخ ﻻﻳﺒﻮر و ﻳﺎ ﻫﺮ ﻧﺮخ ﻣﺒﻨﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً رﻳﺴﻚ ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه ﻧﻴﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ اوراق ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ (توﻓﺎنﻫﺎي اروﭘﺎ، ﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ و زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ژاﭘﻦ) ﻳﻚ ﭘﺮﺗﻔﻮي ﻣﺘﻨﻮع و ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از اﻳـﻦ اوراق را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ. ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه‌ی اﻳﻦ اوراق ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﺑﻴﻤﻪ اﺗﻜﺎﻳﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻜﻲ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ اﻳﻦ اوراق ﻋﺪم ﻧﻘﺪ‌ﺷﻮﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻻي آن ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران زﻳﺎدي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ اوراق را ﺑﺨﺮﻧﺪ و ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش آن ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺴﻚ ﺗﻚ ﺗﻚ اوراق ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار دارد؛ زﻳﺮا ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از دو اوراق ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.

ﻫﻤﻪ‌ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران اوراق ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﻧﻬﺎدي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻨﺪوقﻫﺎي اوراق ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺶ رﻳﺴﻚ، ﻣﺸﺎوران ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري، ﺑﻴﻤﻪﮔﺮان ﻋﻤﺮ، ﺑﻴﻤـﻪ‌ﮔﺮان اﺗﻜﺎﻳﻲ، ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ و ... ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﻓﺮدي ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﻮع اوراق ﻧﻤﻮده‌اند.

ساختار کلی اوراق بیمه‌ای غیر عمر منبع: اوراق بهادار GC

معاملات ILS بر اساس چهار آستانه‌ی اصلی شکل می‌گیرند:

- غرامتی. ﻣﻌﻴﺎر در اﻳﻦ ﻧﻮع اﺑﺰارﻫﺎ ﭘﻮﺷﺶ زﻳﺎن واﻗﻌﻲ ﺑﻴﻤﻪﮔﺮ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻧﻲ زﻳﺎن واﻗﻌﻲ را ﺟﺒﺮان ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؛ گویا ﻛﻪ وي ﺑﻴﻤﻪ‌ی اﺗﻜﺎﻳﻲ ﺳﻨﺘﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﺮده‌اﺳﺖ.

- شاخص خسارت صنعت.پرداخت‌های مرتبط با ILS تابعی از میزان خسارت صنعت بیمه‌شده می‌باشد. در عمل، میزان خسارت صنعت رقمی خواهد بود که توسط شخص ثالث موصق اعلام می‌شود. در ایلات متحده آمریکا این شخص ثالث، معمولا PCS (خدمات مطالبات دارایی) می‌باشد که طرف قرارداد انتشارهای ILS می‌باشند و مبلغی در ازای خدماتشان دریافت می‌نمایند. خارج از ایالات متحده نیز چنین شرکت‌هایی وجود دارند و یا در حال شکل‌گیری می‌باشند.

- خسارت مدل‌سازی شده.پرداخت‌های مرتبط با ILS تابعی از خروجی مدل حوادث فاجعه‌آمیز می‌باشند. شیوه‌ی محاسبه‌ی این شاخص در یک قرارداد مفصل توضیح داده شده‌است و هیچ‌گونه ابهامی در مورد اقدامات پس از خسارت در آن وجود ندارد. تفسیر فردی اطلاعات مجاز نمی‌باشد و از این حیث ممکن است تا اندازه‌ای متفاوت با شیوه‌هایی مورد استفاده‌ی شرکت‌های مدل‌سازی حوادث فاجعه‌آمیز در انتشار بولتن‌های استاندارد خسارت صنعت باشد. یک مورد از رخداد حادثه‌ی فاجعه‌آمیر توسط شرکت طرف قرارداد، بررسی می‌شود. در این نمونه داده‌های فیزیکی که نمایانگر ماهیت خسارت می‌باشند به طور منظم ثبت می‌شوند و به عنوان داده‌های ورودی مدل حوادث فاجعه‌آمیز به کار گرفته می‌شوند. زمانیکه این داده‌ها وارد سیستم مدل می‌شوند، خسارت فاجعه‌ی مربوطه توسط یک سری اطلاعات از پیش تعریف شده محاسبه می‌گردد.

- پارامتری.پرداخت‌های مرتبط با ILS تابعی از برخی داده‌های قابل مشاهده، اندازه‌گیری و هواشناسی یا دیگر پارامترهای فیزیکی یک حادثه می‌باشند. در مورد حادثه‌ی توفان، تابع ممکن است فرمولی باشد که داده‌های آن را سرعت‌های باد در یک شبکه‌ی تعریف شده از ایستگاه‌های هواشناسی تشکیل دهد. این تابع تمامی خصیصه‌هایی که پتانسیل خسارت دارند را  در بر خواهد گرفت. اگرچه مدل حوادث فاجعه‌آمیز پس از خسارت مورد نیاز نمی‌باشد، اما این مدل‌ها در سنجش پارامترهای شاخص و کاهش ریسک پایه بسیار کارا می‌باشند.

پویایی بازار

از سال 2005 به بعد با توجه به زیان‌هایی که توفان‌های کاترینا، ویلما و ریتا (KRW) داشتند، بازار ILS و اوراق قرضه‌ی بلایا شاهد رشد چشم‌گیری بودند. بازار سرمایه هم‌اکنون به عنوان تامین‌کننده‌ی اصلی ظرفیت انتقال ریسک برای بیمه‌کنندگان و بیمه‌کنندگان اتکایی به شمار می‌آید. پس از وقوع حوادث KRW ظرفیت کم ابزارهای سنتی در پوشش چنین ریسک‌هایی مشخص شد و در چنین شرایطی بازار ILS ظرفیت جدیدی را جهت پوشش ریسک‌های عظیم در بازار سرمایه ایجاد نمود.

بررسی موردی: معامله‌ی اوراق قرضه‌ی بلایا توسط  SCOR (Atlas)

امانوئل دروسو

1.12   مقدمه: تاریخچه‌ی SCOR

این شرکت در سال 1970 تاسیس شده و هم‌اکنون پنجمین شرکت بزرگ بیمه‌گر اتکایی جهان بشمار می‌آید. راه‌کارهای Atlas که در ادامه توضیح د اده می‌شوند بخشی از استراتژی کلان مدیریت ریسک SCOR می‌باشند.

2.12   پیشینه‌ی ATLAS III و ATLAS IV

SCOR جزء اولین استفاده کنندگان راهکارهای ILS بشمار می‌اید. Atlas I در سال 2002 به عنوان اوراق قرضه‌ی غرامتی منتشر شد. Atlas II در سال 2002 منتشر شد و از آن به بعد استراتژی ILS متوقف شد. عوامل داخلی و خارجی بسیاری باعث شد تا Scor به این بازار برگردد:

- افزایش ریسک‌های پیش روی ترازنامه‌ی SCOR

- وضع مقررات سخت‌گیرانه توسط موسسات رتبه‌بندی در رابطه با محاسبه‌ی هزینه‌ی تامین سرمایه از طریق اوراق بلایا

- در سال 2005، توفان‌های کاترینا، ریتا و ویلما که اختلالات زیادی را در بازار بیمه‌ی اتکایی مجدد بوجود آوردند و باعث عدم نقدینگی شدند.

- نهایتاً این حوادث، تزلزل برخی از بیمه‌گران اتکایی مجدد را نمایان کرد و نگرانی‌ها در مورد ریسک متقابل افزایش داد

به هنگام Atlas III (اواخر سال 2006)، SCOR به عنوان یک شرکت بیمه‌گر اتکایی جهانی با دو ریسک عمده رو در رو بود: توفان اروپا و زمین‌لرزه‌ی ژاپن.

همانطور که در بالا اشاره شد، با توجه به اختلالات پیش آمده در بازارهای بیمه‌ی اتکایی مجدد پس از توفان‌های کاترینا، ریتا و ویلما و نمایان شدن ظرفیت کم این بازارها در قبال چنین حوادثی، SCOR تصمیم گرفت که اوراق قرضه‌ی Atlas III را به منظور پوشش 3 ساله‌ی توفان اروپا یا زمین‌لرزه‌ی ژاپن منتشر نماید.

SCOR برای این انتشار جدید اوراق قرضه بر روی ویژگی‌های آن کار کرد. مهمترین پارامترهایی که می‌بایست در موردشان تصمیم‌گیری میشد، این موارد بودند:

- نوع: غرامتی، زیان مدل‌سازی شده، پارامتری

- دوره، سقف و واحد ارزی

- تعیین محل SPV

- شرکای مربوطه

- ساختار و نوع محاسبه: بیمه‌ی اتکایی، مشتقه، ترکیبی و غیره

- مشخصات حادثه

SCOR در راستای استراتژی خود مبنی بر متنوع‌سازی ریسک، تصمیم به انتشار اوراق Atlas IV گرفت. ساختار و شرکای Atlas IV مشابه Atlas III بودند.

3.12   ATLAS: ویژگی‌های اصلی

- هر دو اتلس ریسک‌های عمده‌ی ما را پوشش می‌دهند: توفان اروپا و زمین‌لرزه‌ی ژاپن.

حجم اوراق اتلس III و اتلس IV به ترتیب برابر است با 120 و 160 میلیون یورو.

- اتلس IV حادثه‌ی اولیه را به مدت 3 سال پوشش می‌دهد در حالیکه اتلس III حادثه‌ی ثانویه و حوادث جانبی را به مدت 3 سال پوشش می‌دهد.

- از میان 3 ساختار ممکن پارامتری، غرامتی و زیان مدل‌سازی شده، دو ساختار پارامتری و غرامتی به علت داشتن ریسک پایه و ریسک حقوقی بالا حذف گردیدند و نهایتاً ساختار هر دو معامله بر اساس زیان مدل‌سازی شده با امکان بازنشانی سالیانه شکل گرفت.

- به منظور جلوگیری از ریسک ارزی، اوراق در واحد یورو منتشر شدند.

- محل اصلی برای تاسیس SPV اوراق بلایا، جزایر کیمن می‌باشد. هرچند، ما به عنوان یک شرکت فرانسوی با محدودیت‌های مالی از جانب دولت روبرو بودیم که به ما اجازه‌ی تاسیس SPV در این جزایر را نمی‌داد. بنابراین، ایرلند تنها گزینه‌ی مناسب برای ما بود. مزیت‌های جزایر کیمن نسبت به ایرلند شامل هزنیه‌های کمتر، انعطاف‌پذیری بیشتر و سرعت بالاتر انجام اقدامات می‌باشد (یعنی اینطور می‌توان گفت که یک SPV در جزایر کیمن می‌تواند کار دو SPV در ایرلند را انجام دهد).

ساختار معامله‌ی اتلس IV منبع: SCOR

- اوراق اتلس III حادثه‌ی ثانویه و یا حوادث جانبی را پوشش می‌دهند. از اینرو، چنانچه حادثه‌ی اولیه رخ دهد ارزش این اوراق در بازار پایین می‌آید. برای جلوگیری از این اتفاق، اوراق اتلس III بصورت step-up منتشر شدند، یعنی اینکه سود ثابت اوراق با گذشت دوره‌های پرداخت افزایش خواهد یافت. (مثلا اوراق با سود ثابت %4 منتشر می‌شوند و سود آن‌ها در سال بعدی به %6 افزایش خواهد یافت).

منبع:

کتابچه اوراق بهادار بیمه‌ای

مولفین: باریو و آلبرتینی (2009)

مترجم کتاب: مسعود زهره وندی (11/11/ 1393)

طبقه‌بندی اوراق بهادار مالی اسلامی (صکوک)   

ابزارهای غیرانتفاعی ( Non profitable instruments ) :

ابزارهای انتفاعی ( Profitable instruments ) :

1. ابزارهای انتفاعی با بازدهی معین ( Profitable instruments with specified rate of return ) :

2. ابزارهای انتفاعی با بازدهی انتظاری ( Profitable instruments with expected rate of return ) :

تعریف مرابحه 

قرارداد فروشی است که به موجب آن فروشنده، قیمت تمام شدة کالا،  اعمّ از قیمت خرید و هزینه های حمل و نگهداری و سایر هزینه های مربوطه را به اطلاع مشتری می‌رساند، سپس با افزودن مبلغ یا درصدی به عنوان سود، به وی می‌فروشد.

تعریف اوراق مرابحه (صکوک مرابحه)

- اوراق مرابحه: اوراق بهاداری هستند که دارندگان آنها به ‌صورت مشاع مالک دارایی مالی (دین) هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است.

- این اوراق بازدهی ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوی می‌باشند.

»تا کنون (شهریور 95) پنج مورد اوراق مرابحه برای تامین مالی شرکت‌هایی نظیر: فولاد مبارکه اصفهان، مگاموتور، گلوکوزان، بوتان و سیمان شرق جمعا به مبلغ 257 میلیارد تومان در بازار سرمایه منتشره شده‌است که اطلاعات کامل و بیانیه ثبت هر یک از این اوراق در بخش صکوک منتشره قابل مشاهده می‌باشد.«

ارکان اوراق مرابحه

- بانی(Originator): شخص حقوقی است که انتشار اوراق بهادار به منظور تأمین مالی وی صورت می‌گیرد.

- نهاد واسط (ناشر)(SPV): شخص حقوقی است که با هدف نقل و انتقال دارایی به وکالت از دارندگان اوراق مرابحه، و انتشار آن تشکیل می‌شود.

- سرمایه‌گذاران(Investors)  :اشخاص حقوقی یا حقیقی، که اوراق بهادار را خریداری و مالک مشاع دارایی می‌باشند و از این طریق بانی را تأمین مالی می‌نمایند.

- امین (شرکت مدیریت دارایی مرکزی)(Trustee): شخص حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه‌گذاران و به منظور حفظ منافع آنان در چارچوب ضوابط، مسئولیت نظارت بر کل فرآیند عملیاتی اوراق مرابحه را بر عهده دارد.

- شرکت تامین سرمایه (The Investment Co) : شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر و سرمایه‌گذاران فعالیت می‌نماید.

- عامل(The Agent): بانک یا مؤسسة مالی و اعتباری است که از طرف ناشر نسبت به دریافت وجوه از سرمایه‌گذاران و پرداخت اصل و سود اوراق در سررسیدهای معین طبق قرارداد عاملیت مبادرت می‌ورزد.

- ضامن(The Guarantor): شخص حقوقی است که بازپرداخت اصل و سود متعلق به اوراق را در سررسیدهای مقرر تعهد و تضمین می‌نماید.

- حسابرس(Auditor): حسابرس معتمد سازمان است که زیر نظر امین کار می‌کند.

- بازارگردان(Market maker): کارگزار معامله‌گر یا شرکت تأمین سرمایه‌ای است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق و تحدید نوسان قیمت آن، به دادوستد آن اوراق می‌پردازد.

- ناظر(Inspector): سازمان بورس و اوراق بهادار است که صدور اوراق به صورت عمومی منوط به اخذ مجوز از آن می‌باشد.

انواع اوراق مرابحه (صکوک مرابحه)

اوراق مرابحه تامین مالی

- در این نوع از اوراق مرابحه، بانی با ارائه طرح توجیهی از طریق شرکت مدیریت دارایی مرکزی اقدام به انتخاب نهاد واسط (SPV) می‌کند نهاد واسط با انتشار اوراق مرابحه و جمع‌آوری پول از سرمایه‌گذاران، به وکالت از طرف آنان دارایی مورد نیاز بانی را از فروشنده به صورت نقد خریداری می‌کند، سپس به صورت بیع مرابحه نسیه با قیمت بالاتر به بانی می‌فروشد.

- اصل سرمایه و سود این اوراق در سررسیدهای مشخص به صورت قیمت نسیه کالا، توسط بانی تعهد شده، از طریق شرکت تأمین سرمایه به دارندگان اوراق پرداخت می‌شود.

- دارندگان اوراق می‌توانند تا سررسید منتظر بمانند و از سود مرابحه استفاده کنند و یا قبل از سررسید اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند.

مدل عملیاتی اوراق مرابحه تامین مالی

اوراق مرابحه تأمین مالی از دیدگاه فقهی

- بازار اولیه و ثانویه این اوراق ترکیبی از قراردادهای وکالت، بیع نقد، بیع مرابحه نسیه و بیع دین (تنزیل) است به این صورت که ناشر، بعد از جمع‌آوری وجوه، کالای مورد نیاز بانی را به وکالت از طرف سرمایه‌گذاران (دارندگان اوراق) به صورت نقد می‌خرد سپس آن را به صورت مرابحه نسیه به بانی می‌فروشد.

- دارندگان اوراق مالکان مشاع دیون حاصل از بیع نسیه به بانی هستند می‌توانند آن دیون را در بازار ثانویه بفروشند (تنزیل کنند).

- از جهت فقهی قراردادهای وکالت، بیع نقد و بیع مرابحه نسیه هیچ مشکلی ندارند، اما قرارداد فروش اوراق در بازار ثانوی (تنزیل) محل اختلاف است و به نظر مشهور فقهای شیعه،  شافعیه و مالکیه صحیح و به نظر فقهای حنفی و حنبلی اشکال دارد.

- در این نوع از اوراقمرابحه، بانی با ارائه طرح از طریق شرکت مدیریت دارایی مرکزی اقدام به انتخاب نهاد واسط (SPV) می‌کند نهاد واسط با انتشار اوراق مرابحه و جمع‌آوری پول از سرمایه‌گذاران، به وکالت از طرف آنان یکی از دارایی‌های فیزیکی بانی را به صورت نقد خریداری می‌کند، سپس به صورت بیع مرابحه نسیه با قیمت بالاتر به بانی می فروشد.

- اصل سرمایه و سود این اوراق در سررسیدهای مشخص به صورت قیمت نسیه کالا، توسط بانی تعهد شده، از طریق شرکت تأمین سرمایه به دارندگان اوراق پرداخت می‌شود.

- دارندگان اوراق می‌توانند تا سررسید منتظر بمانند و از سود مرابحه استفاده کنند و یا قبل از سررسید اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند.

مدل عملیاتی اوراق مرابحه تامین نقدینگی

اوراق مرابحه تأمین نقدینگی از دیدگاه فقهی

- بازار اولیه و ثانویه این اوراق ترکیبی از قراردادهای وکالت، بیع نقد، بیع مرابحه نسیه و بیع دین (تنزیل) است به این صورت که ناشر، بعد از جمع‌آوری وجوه، یکی از دارایی‌های بانی را به وکالت از طرف سرمایه‌گذاران (دارندگان اوراق) به صورت نقد می‌خرد سپس آن را به صورت مرابحه نسیه به خود بانی می‌فروشد.

- دارندگان اوراق مالکان مشاع دیون حاصل از بیع نسیه به بانی هستند می‌توانند آن دیون را در بازار ثانویه بفروشند (تنزیل کنند).

- در این نوع، علاوه بر بحث تنزیل، اصل خرید و فروش نقد و نسیة کالا در بازار اولیه  نیز از نظر فقهی تحت عنوان بیع‌العینه محل اشکال است و غالب فقهای شیعه و اهل سنت آن را باطل می‌دانند.

اوراق مرابحه رهنی

- در این نوع از اوراق مرابحه، بانی با ارائه طرح توجیهی از طریق شرکت مدیریت دارایی مرکزی اقدام به انتخاب نهاد واسط (SPV) می‌کند نهاد واسط با انتشار اوراق مرابحه و جمع‌آوری پول از سرمایه‌گذاران، به وکالت از طرف آنان تسهیلات رهنی حاصل از بیع مرابحه (فروش اقساطی) بانی (بانک یا شرکت لیزینگ) به دولت، بنگاه‌ها و خانوارها را به صورت نقد و به قیمتی کمتر از قیمت اسمی، از بانی خریداری می‌کند.

- بانی متعهد می‌شود در سررسیدهای مشخص، تسهیلات واگذار شده را از بدهکاران (دولت، بنگاه‌ها و خانوارها) وصول کرده، از طریق شرکت تأمین سرمایه به دارندگان اوراق برساند.

- دارندگان اوراق می‌توانند تا سررسید منتظر بمانند و از سود مرابحه استفاده کنند و یا قبل از سررسید اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند.

مدل عملیاتی اوراق مرابحه رهنی

اوراق مرابحه رهنی از دیدگاه فقهی

- بازار اولیه و ثانویه این اوراق ترکیبی از قراردادهای وکالت، خرید و فروش دین (تنزیل) است، به این صورت که ناشر، بعد از جمع‌آوری وجوه،  دیون حاصل از تسهیلات رهنی بانی را به وکالت از طرف سرمایه‌گذاران (دارندگان اوراق) به صورت نقد می‌خرد.

- سرمایه‌گذاران می‌‌توانند اوراق خود را نگهداری کنند کما اینکه می‌توانند در بازار ثانوی بفروشند (تنزیل کنند).

- از جهت فقهی قراردادهای خرید و فروش دین (تنزیل) محل اختلاف است و به نظر مشهور فقهای شیعه، شافعیه و مالکیه صحیح و به نظر سایر فقهای حنفی و حنبلی اشکال دارد.

اوراق مرابحه شرکت های تجاری

- در این نوع اوراق، ناشر (شرکت تجاری)، با انتشار اوراق مرابحه، وجوه سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری، سپس به وکالت از طرف آنان دارایی‌های مورد نظر دولت، بنگاه‌ها و خانوارها را به صورت پیوسته از تولیدکنندگان (فروشندگان) به صورت نقد خریداری کرده، با قیمت بالاتر به صورت بیع مرابحه نسیه به دولت، بنگاه‌ها و خانوارها می فروشد.

- ناشر (شرکت تجاری)، در سررسیدهای مشخص قیمت نسیه دارایی‌ها را از بدهکاران (دولت، بنگاه‌ها و خانوارها) تحویل گرفته از طریق شرکت تأمین سرمایه به دارندگان اوراق می‌رساند.

- دارندگان اوراق می‌توانند منتظر بمانند و از سود قراردادهای مرابحه ناشر (شرکت تجاری) استفاده کنند و یا اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند.

مدل عملیاتی اوراق مرابحه شرکت های تجاری

اوراق مرابحه شرکت‌های تجاری از دیدگاه فقهی

- در این نوع، صاحبان اوراق، وجوه خود را به عنوان وکالت به شرکت‌ تجاری می‌دهند تا وجوه آنان را به صورت مشاع در خرید و فروش مرابحه‌ای به کار گیرد.

- شرکت‌ تجاری با منابع آنان، کالاهای مورد نیاز دولت، بنگاه‌ها و خانوارها را به صورت نقد خریده و به صورت مرابحه نسیه می‌فروشد و در سررسیدهای مقرر، مطالبات صاحبان اوراق را وصول کرده، در پایان سال مالی سود حاصله را پس از کسر حق‌الوکاله بین صاحبان اوراق تقسیم می‌کند.

- صاحبان اوراق می‌توانند سهم خودشان از دارایی شرکت را هر زمان که بخواهند به دیگران بفروشند.

- معاملات این نوع، ترکیبی از قراردادهای وکالت، خرید وکالتی، فروش وکالتی و فروش دارایی در بازار ثانوی است که به اتفاق فقه شیعه و اهل سنت صحیح است.

امکان بازار ثانوی اوراق مرابحه

همه انواع اوراق مرابحه از نوع ابزارهای مالی انتفاعی با سود معین می‌باشند، بر این اساس می‌توانند اهداف و سلیقه‌های بخش مهمی از صاحبان وجوه مازاد که قصد سرمایه گذاری بدون ریسک دارند را پوشش دهند، در نتیجه قابلیت بالای خرید و فروش در بازار ثانوی را خواهند داشت.

بررسی اقتصادی اوراق مرابحه (معیارهای اقتصاد خرد)

1- همه انواع اوراق مرابحه از نوع اوراق بهادار انتفاعی هستند.

2- نرخ سود همه انواع اوراق حتی نوع چهارم،  نرخ معین است.

3- با توجه به بازار ثانوی، همه اوراق درجة نقد شوندگی بالایی دارند.

4- هرچه تنوع اوراق مرابحه بیشتر شود کارایی بالاتری پیدا می‌کنند.

بررسی اقتصادی اوراق مرابحه (معیارهای اقتصاد کلان)

- این اوراق روی متغیرهای کلان مانند هزینه‌های مصرفی، هزینه‌های دولت و سرمایه گذاری تأثیر می‌گذارد و تأثیر این اوراق روی رشد واقعی اقتصادی قابل مطالعه است.

- در فرض رقابت، نرخ‌ بازدهی اوراق به نرخ بازدهی واقعی نزدیک می‌ شود و این به توزیع عادلانه درآمدها کمک می‌کند اما در فرض غیر رقابت، انتظار می‌رود نرخ بازدهی اوراق بیش از ارزش افزوده آنها باشد.

- اوراق مرابحه می‌توانند به عنوان ابزار سیاست مالی برای تأمین کسری بودجه دولت و نهادهای دولتی مورد استفاده قرار گیرند و اثر تورمی کمتر از استقراض از بانک مرکزی خواهند داشت.

- در صورت گسترش بازار اوراق مرابحه و تنوع آنها، بانک مرکزی می‌تواند با خرید و فروش این اوراق در بازار ثانوی، روی حجم نقدینگی جامعه تأثیر گذارد، بنابراین اوراق مرابحه می‌توانند ابزاری برای سیاست پولی نیز مطرح شوند.

- اوراق بهادار مرابحه می توانند برای موارد خاص با سررسید های بسیار کوتاه مدت سه ماهه، شش ماهه و نه ماهه طراحی شوند و به جای اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی با سررسید های کوتاه مدت بکار روند.

جمع‌بندی و پیشنهادات   

1- با استفاده از عقود اسلامی می‌توان ابزارهای مالی متنوع و متناسب با اهداف و سلیقه‌های مشتریان مسلمان طراحی کرد.

2- قرارداد مرابحه به طراحان بازارهای مالی امکان طراحی ابزار مالی انتفاعی با سود معین را می‌دهد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه باشد.

3- برای نهادینه شدن ابزارهای مالی اسلامی مانند اوراق مرابحه، لازم است نهادهای مسئول اعم از دولت، بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی زمینه‌های مناسب را فراهم نمایند.

جهت دانلود کتابچه صکوک شرکت مدیریت دارایی مرکزی اینجا را کلیک نمایید.